Hititler

KOTYORA · 29 Eylül 2011

En geniş sınırlarında Hitit Devleti (Mavi alan)

Hititler, tarihte

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'da devlet kurmuş bir uygarlıktır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'ne dahil bir dil konuştukları için Hint-Avrupa kökenli bir topluluk olduğu kabul edilmektedir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

yıllarında

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'ya göç ederek yerli

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Beylikleri üzerinde hakimiyet kurdukları bilinmektedir.

TARİHÇE

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Yarımadası'nın bugün için bilinen en eski adı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
Ülkesi idi ve bu topraklar 1500 yıl boyunca
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
Ülkesi olarak bilindi. Bu ad o kadar yerleşmişti ki Anadolu'yu istila eden Hititler bile yeni yurtlarından söz ederken Hatti Ülkesi deyimini kullanmışlardır. Oysa sonradan yine tabletlerden öğrenildiğine göre, söz konusu Hind-Avrupalı halk kendini

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

konuşan Nesililer olarak anıyordu.Ancak

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

biçimindeki adlandırma, Eskiçağ tarihi çevrelerinde yayıldığı için onu değiştirmek güç olurdu. Zaten

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

söz konusu Hind-Avrupalı kavim için

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

sözcüğünü olduğu gibi almayıp, onun

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'de zikredilen "Heth" ve "Hittim" şeklinden esinlenerek

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Die Hethiter,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

The Hittites,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Les Hittites ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Gli Ittiti deyimlerini üretmişlerdir. Türkçe'de ise önceleri Eti sözcüğü kullanıldı, şimdi ise Hitit deyimi yerleşmiştir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'ya geliş yönleri arasında,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

üzerinden,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'ndan ya da

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'den olmalıdır. En genel kabul gören görüş, Kafkasya üzerinden Anadolu'ya indikleri yönündedir. Tarihteki ilk kralları Kuşşara kralı LeonUgur'dır. İlk yerleşim yerleri ise

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'dır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nın oğlu

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

zamanında başkentleri

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(Kaniş-Kültepe) olmuştur. Anitta, Hitit krallığının başkenti olan Hattuşaş'ı (

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

), çok büyük hazineleri olduğunu tahmin ederek kuşatmış fakat şehirde herhangi bir şey bulamayınca kızarak şehri tamamen yakıp yıkmış ve ünlü lanetini savurmuştur: “Geceleyin yaptığım bir saldırı ile şehri aldım. Yerine yaban otu ektim. Benden sonra her kim kral olur ve Hattuşaş’ı yeniden iskan ederse gökyüzünün (Fırtına Tanrısı’nın) laneti üzerinde olsun." Daha sonra Anitta'nın soyundan gelen torunu Hattuşaş'ı bu kez Hitit krallığının başkenti yapacak ve kendisine de "Hattuşili" adını verecektir. Hattuşaş Antik Kalıntıları bugün

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nun

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

listesinde yer almaktadır. Hititler yerli halkın ekonomik ve kültürel etkilerinden etkilenerek dil ve dinlerini benimsemiş ve ırklarını

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ırkının içinde eritmişlerdir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'da bulunan Hitit Kralı IV.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nın Rölyefi

Hititler,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’ dan çıkmak zorunda kalmasıyla devlet idaresini ellerine almışlardır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nun yerli halkıyla kaynaşıp Hitit Devleti’ni kurmuşlardır. Bu devletin kurucusu

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

‘dır. Başkenti ise

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’ dır. (Boğazköy). Hitit tarihi MÖ 1650 - MÖ 1450 Eski Krallık Devri ve MÖ 1450 - MÖ 1200 İmparatorluk Devriolmak üzere iki safhada incelenir. Hitit Devleti'nin kuruluşundan itibaren, sanattaki

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'lı unsurlar kaybolarak,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nun yerli sanatıyla birleşmiştir. Sanatta, boyutları büyümüş anıtsal eserler ortaya çıkmıştır. Mabetler, saraylar, sosyal yapılar, kaya kabartmaları ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(bina cephelerinde alt sırada yer alan kabartmalı taşlar) önceki sanattan ayrılır. Aslında

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'e ait olmasına rağmen

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

olarak anılan törensel nesne, Hititlerin sembolü kabul edilir.

HİTİT SİYASİ TARİHİ

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

yılları,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

tarihinin başlangıcı yerli

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

dil grubuna ait

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve Hint Avrupalı Hititler hakkında ilk bilgilerin edinildiği dönemdir. Bu çağ,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

başlangıç ve gelişme aşamalarının kaynağıdır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

-2000 yılları arasında Kuzey

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nde gelişmiş kültürün temsilcisi

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’di.
Şehir devletleri tarafından yönetilen bu bölgenin müstahkem şehirleri, kral mezarları, hazineleri,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

kültürünün simgeleridir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

yılları sonlarında büyük savaşlar sonucunda çıkan yangınlarla sona eren bu çağı,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

izler. Yazılı kaynaklardan Hititlerin,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'ya MÖ 3. binin son yıllarında, 2. binin başında küçük gruplar halinde, girmeye başladıkları ihtimali çıkmaktadır. Hititler'in Anadolu’ya Kuzey Karadeniz üzerinden veya kuzeydoğudan,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

üzerinden geldikleri ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

kavisinin kuzey kesimine yerleşmiş oldukları değerlendirilmektedir.

HİTİT BEYLİKLER DÖNEMİ

Birbirini izleyen akınlarla
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
içlerine yayılan Hititler, zamanla etki alanlarını genişletmişler, Hattili Prenslerin arazilerine hakim olmuşlardır. Asur Ticaret Kolonilerinin geç evresinde (MÖ 1800- MÖ 1730) Kuşşara Kralı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ve oğlu
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
tarih sahnesine çıktılar.

Onlar
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
diline
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
adını veren Kaniş/Neşa’yi zaptedip krallığın ilk merkezi yaptılar. MÖ 1700'lerde
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
kralı Anitta,
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
Kralı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’yi yenip şehrini tahrip ettiğini anlatmaktadır: "Geceleyin yaptığım bir saldırı ile şehri aldım. Yerine yaban otu ektim. Benden sonra her kim kral olur ve Hattuş’u yeniden iskan ederse gökyüzünün (
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’nın) laneti üzerinde olsun."

ESKİ KRALLIK

Günümüzde
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’de bulunan
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’taki Aslanlı Kapı

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ikinci yarısında, Hitit Kralı

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

tarafından başkent olarak seçilir. Eski

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nin kurucusu I. Hattuşili Kızılırmak kavisi içindeki çekirdek ülkede birliği sağladıktan sonra,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Bölgesi’nde

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

karşı yönettiği akınlarla, kendisini izleyecek Hitit Krallarına bir

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

olma amacının işaretini veriyordu.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

istilalara güneyde devam ederek ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’deki şehir devletlerini devreden çıkartarak,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ticaret yollarını kontrol altına aldı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ele geçirildi ve ordu

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’e kadar ilerleyerek

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

son verdi.
Ancak,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nin

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

tarafından öldürülmesi bir karışıklık dönemi getirir. Hantili idareyi ele aldıysa da o da öldürüldü. Hantili’den sonra tahta geçen

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’da Hantili ile aynı kaderi paylaşarak öldürüldüler. Bu dönemde Hitit devleti,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

güneyindeki ülkeleri, Güney ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’daki diğer bölgeleri yeniden

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’na kaptırdı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

tahta geçince, saraydaki kan davalarını durdurmayı başardı. Önceki kralların uzak bölgelere yaptıkları seferleri durdurarak, Anadolu’yu kendi içinde tutarlı bir idari teşkilat altına almaya çalıştı. Bu amaçla eyalet sistemini kurdu.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

olarak bilinen fermanı yayınlayarak, taht verasetini belli kurallara bağladı.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'da
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
kabartması. Sol eliyle ucu spiral biçimli asasını tutmaktadır, sağ elinin üzerindeki edikulası'nda kanatlı güneş sembolü çift güneşli olarak yapılmıştır.

ORTA KRALLIK

Geleneksel
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
çağ ayrımına göre,
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
adı verilen dönem izler. Aynı zamanda
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
Hititlerin amansız düşmanı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’la da başetmek zorunda kalmıştır. Metinlerde Tuthaliya zamanında, Fırat’ın yukarı yatağında kalan bölgelere ve Kuzey Mezopotamya’da
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
karşı yapılan askeri harekatlardan söz edilmektedir. Bu başarılarla I. Tuthaliya’nın
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
krallığın gücünü yeniden sağladığı anlaşılmaktadır. Ancak I. Tuthaliya’nın hükümdarlık alanı genelde Anadolu ile sınırlı kalmıştır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
tahta geçince, öncelikle Anadolu’ daki hakimiyetini sağlamlaştırmıştır. Daha sonra
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ve Kuzey Mezopotamya'nın bazı bölgelerini Hitit Krallığı’na katmıştır. Kaşkalarla savaşmış, Ugarit Kralı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ile bir anlaşma yapmıştır.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'da
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'un ölümünden sonra çıkan çatışmaları fırsat bilmiş,
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’ı alarak
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'na son vermiştir.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’nin, Anadolu’nun kuzeyindeki ve batısındaki seferleri, Hitit çekirdek ülkesinde vebanın hüküm sürdüğü ve giderek artan
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
etkisiyle Suriye’de huzursuzlukların yaşandığı bir döneme rastlamıştır.

BÜYÜK KRALLIK DÖNEMİ

MÖ 1290 yılında
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
haritası

Babası

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nin ardından fazla zorluk çekmeden tahta geçen

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

, yirmi yıldan fazla ’’Büyük Kral’’ olarak hüküm sürmüştür. O’ nun küçük kardeşi

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

, askeri birliklerin başı, saray memuru, kuzey sınırının sürekli huzursuz bölgelerinde ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’da Vali olarak Hükümdara birçok alanda hizmet vermiştir. Bu dönemde

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

sarayını,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve atalarının heykelleri ile birlikte

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’dan

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’ya taşımıştır. Muvattalli zamanında Orta Suriye’deki

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

nedeniyle, Hititler’in anlaşmazlığa düştüğü ülke Mısır’dı. Bu anlaşmazlık

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’na yol açtı.(

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

)
Günümüzde Mısır’daki

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’in duvarları ve Ramsesseum’un pylonlarının üzerindeki kabartmalarda, Yakındoğu’nun geçmişindeki en ünlü savaşlardan biri olan

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nın tasviri görülmektedir. Kabartmalara

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’in Hitit Kralı II. Muvattalli’yi yenerek elde ettiği zaferin kutlandığı hiyeroglif metinler eşlik etmektedir. Firavun çok iyi hazırlanarak savaş alanında bizzat bulunmasına rağmen, savaşın asıl galibi Hititler olmuştur. Amurru yeniden Hitit yönetimi altına girmiş, ayrılıkçı yerel kral Benteşina ise Anadolu’ya sürülmüş, Kadeş Kalesi Hitit denetiminde kalmıştır.
Büyük Kral

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

öldüğünde, eski bir kurala uyulmuş ve imparatorluğun en güçlü adamı olan kardeşi Hattuşili yerine, oğlu

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

/Urhi-Teşup tahta geçmiştir. O, başkenti Tarhuntaşşa’dan, yeniden Hattuşa’ya taşımıştır. Bölgede II. Muvattalli döneminden ve Kadeş Savaşı’ndan bu yana II. Ramses hüküm sürmekteydi. Hattuşili Asur ve Babil Hükümdarları ile olduğu gibi, II. Ramses ile de hükümdarlar arasındaki olağan ilişkilerini sürdürmüştür.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’dan beri süregelen savaş durumunu sona erdirmiş ve Mısır ile barış antlaşmasını imzalamıştır. Antlaşma Hattuşa’ da ortaya çıkarılan ve günümüzde İstanbul Arkeoloji Müzesinde bulunan kil tabletten anlaşılmaktadır. Akadca yazılmıştır. Ayrıca Mısır-Karnak Ramesseum’ da da Mısır hiyeroglifi ile kaleme alınmış kopyaları görülmektedir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ile yapılan barış antlaşması, Hattuşili’ nin hükümdarlık döneminde ulaştığı bir zirvedir. Bu başarı kendisinin rakipleri Asur ve Babil ile Ege’deki rakibi Ahhiyava karşısındaki konumunu güçlendirmiştir.
Kurallara uygun olmaksızın tahta çıkmış olmasına rağmen,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

önemli politik başarılar ve uluslararası takdir kazanmıştı; ancak Hattuşa’da tahtına çıkacak kişi ile ilgili düzenlemeyi yapmak da kendisi için önemliydi. Önceden seçilen varisten vazgeçilmiş ve yerine Prens IV. Tuthaliya seçilmişti. Tuthaliya tahta çıktıktan sonra, Tarhuntaşşa Kralı Kurunta ile antlaşma yapmış ve Tarhuntaşşa ülkesinin sınırları yeniden çizilmiştir. II. Muvattali’nin oğlu olarak hanedandan gelen Krala, imparatorluk hiyerarşisi içinde Karkamış Kralı ile aynı düzeyde yer verilmiştir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nun son bilinen kralı

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'nın rölyefi.

Hitit İmparatorluğu’nun bilinen son hükümdarı

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’nın oğlu

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

, başgösteren yiyecek sıkıntısıyla daha da gerginleşen duruma rağmen bazı askeri başarılar elde etmiştir. Hattuşa’da bugün Güneykale olarak adlandırılan kesimdeki bir yazıtta, II. Şuppiluliuma’ nın askeri birliklerinin Orta ve Güneybatı Anadolu’da başarıyla savaştığından, Tarhuntaşşa’da da hükümdarın yeniden otorite kurduğundan söz edilir. Çivi yazılı belgeler de, Kargamış Kralı ve doğrudan Büyük Kral tarafından denetlenen Alaşiya (Kıbrıs) ülkesiyle antlaşma yapıldığı belirtilir.

ÇÖKÜŞ ve GEÇ HİTİT BEYLİKLER DÖNEMİ

Hitit İmparatorluğu’nun
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'den kısa bir süre sonra yıkılma nedeni halen tam olarak anlaşılamamıştır. İmparatorluğun yıkılmasına çeşitli etkenlerin neden olduğu değerlendirilmektedir. Son büyük kralın hüküm sürdüğü dönemde, halk içinde huzursuzluklar ve Hitit aristokrasisinde giderek artan çatışmalar başgöstermiştir. Hitit Devletinin ayakta olduğu son yıllara tarihlenen yazılı kaynaklar, sefalet içinde olduğu belirtilen Anadolu’ya Suriye ve Mısır’dan büyük miktarlarda tahıl sevk edildiğini kanıtlamaktadır. Aynı zamanda Anadolu’daki huzursuzluklar ve Suriye üzerindeki Hitit etkisinin azalması da Hitit İmparatorluğu’nun yıkılmasında neden ya da sonuç olarak değerlendirilmektedir. Çöküş konusundaki bir diğer görüşte 1200 yıllarında batıdan gelen ve
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
diye adlandırılan toplulukların istilasıdır. İmparatorluk sonrası dönemde hitit kültürü, beylikler ve şehir devletleri tarafında bir süre daha devam ettirilmiştir.

HİTİT İMPARATORLUĞU'NUN YAPISI

Hitit Devleti, Kral ve üyeleri kraliyet ailesinden gelen kişilerden oluşan politik bir kurumdu. Yönetimin politik organı
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'tur (İmparatorluk Meclisi). Herhangi bir politik sorun olduğunda Pankuş Kral tarafından çağırılmaktaydı. Fakat Pankuş kralı bile denetleme yetkisine sahipti; yani Pankuş, kralın kararları hakkında söz sahibi bir kurul ve böylelikle de onun mutlak hakimiyetinin tek denetleyiçisiydi. Pankuşlarda yönetim hakkında kararlar alınıp oy birliğine sunulurdu. Pankuşlar ilk olarak hititlerde yapılan bir imparatorluk meclisidir. Pankuşlarda gerekli ağır gereksiz hafif ceza verilmez. Pankuş yönetiminde (imparatorluk meclisinde) herkes eşit haklara sahip olmaksızın her insan özgürce fikirlerini dile getirebilirdi.

YAZI ve DİL

██ Hitit dilinin merkez bölgesi

██
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
dilinin Anadolu Kolu

██ Palaiko yada kısaca Pala dili

Hititçe, bugüne kadar bilinen en eski Hint-Avrupa dilidir. Hitit İmparatorluğu'nda bunun dışında

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

dillerinde olduğu gibi Hititçe’yle az veyâ çok akrabâ olan başka diller de kullanılmaktaydı. Luvca'nın dinsel konularda önemi vardı. Bu dillerle berâber Hititçe, diğer Hint-Avrupa dillerinden kelime hazînesi açısından kısmen farklı olan Hint-Avrupa dillerinin Anadolu kolunu oluşturmaktaydı.

Bunun yanında farklı yazılar da kullanımdaydı. Resmî diplomatik yazışmaları ve saray arşivleri Âsur (Akad) çivi yazısıyla yazılırken kayalardaki kabartmalar ve yazıtlar için

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

denilen yazı kullanılırdı. Bugün, bu harflerle yazılan dilin bir Luvca lehçesi olduğu bilinmektedir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

de önemli bir diplomatik yazışma diliydi ve bilhassa

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

'yla yapılan yazışmalarda kullanılırdı. Hitit çivi yazısının dili Friedrich Hrozny tarafından 1915’te çözülmüş, Hitit hiyeroglif yazısının 1940’lı yıllarda başlayan çözülmesinde ise Helmuth Theodor Bossert’in büyük katkısı olmuştur

HİTİT DİNİ

Hitit dîni çok tanrılı bir dindir; panteonun (tanrılar ailesi) içinde binlerce tanrı ve tanrıça vardır ve bunların pek çoğu diğer kavimlerin dinlerinden alınmıştır. Hititler’de tanrılar, tıpkı insanlar gibidir. Fiziksel şekilleri insan gibi olduğu kadar rûhen de onlarla aynı olup insanlar gibi yerler, içerler, kendilerine iyi bakıldığı sürece insanlara iyilik ederler; ancak ihmâl edildikleri zaman hemen intikam almaya, insanları en acımasız yöntemlerle cezâlandırmaya hazırdırlar. Bir Hitit metni, insanlarla tanrıları birbirleriyle kıyaslamakta ve tanrı-insan ilişkilerini bey-hizmetçi ilişkilerine benzetmektedir.
Hitit devletinin panteonu, Anadolu ve Suriye şehirlerinin çeşitli yerel panteonlarının zamanla bir araya getirilip birleştirilmesinden oluşmuştur. Hitit devletinin başlangıcından îtibâren baş tanrı, fırtına tanrısı

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’tur. Kozmik dönemi (kâinâtı) sağlayan, krallığı ve ülkenin düzenini koruyan O'dur. Kral, efendisi adına ülkeyi yönetir.

KADEŞ SAVAŞI ve BARIŞ ANTLAŞMASI

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
tarihinde
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ile
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
arasında
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
önünde büyük bir
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
yapılmış ve
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ile sonuçlanmıştır. Bu antlaşmaya bağlı olarak
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
savaştan önce aldığı yerleri boşaltmış, Kadeş Şehri Hititlere kalmıştır.

Kadeş Barış Antlaşması sırasında orduda çıkan bir isyanda, Muvattalli öldürülmüştür. Antlaşma, onun yerine geçen

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

tarafından imzalanmıştır. (

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

) Bu antlaşma dünya tarihinde eşitlik ilkesine dayanan en eski antlaşmadır. Antlaşma çivi yazısıyla gümüş plakalar üzerine Akadca olarak yazılmıştır. Ayrıca Kralın mührünün yanında Kraliçenin (

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

) mührü de vardır. Anlaşmaya Amor'un sevgilisi

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

ve kralların büyüğü

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

gibi övgülerle başlar. Anlaşma müttefiklik,kardeşlik ve saldırmazlık anlaşmasıdır. Anlaşmaya göre kaçakların öldürülmemesi karşılığında birbirlerine teslimine karar verilmiştir. Anlaşmayı körükleyen ise Asur tehlikesinin gelişmesidir. Bu antlaşmanın gümüş levhalara kazınmış olan asıl metinleri kayıptır.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’da tapınakların duvarlarına kazınan antlaşmanın bir nüshası da,

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

(Boğazkale) kazılarında kil tablet olarak bulunmuş olup

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

sergilenmektedir.

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

antlaşmasının

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

’da bulunan çivi yazılı tabletinin büyütülmüş kopyası New York’ta

Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Binasında asılıdır.

YÖNETİM MERKEZİ

Başkentleri:
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.

Anadolu'da ilk kez organize devlet kuran Hititleri'in başkenti olan Boğazköy (Hattuşaş), dağlık-engebeli bir arazi kurulmuş olup
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'a uzaklığı 82 km'dir. Boğazköy'ün gerçek tarihi MÖ 1900'den az sonra başlar. Geç Hitit ve Asur belgelerinden öğrendiğimize göre Boğazköy; Hattuştu ve Pijusti adlı krallarla son bulan bir hanedanlığın merkezi idi. MÖ
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
ve
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
yüzyılda Hitit öncesi'deki dönemde Boğazköy'de, Hattiler ve Asurlu tüccarlar da konaklamaktaydılar. Şehirde Asurlu tüccarların ticaret yaptıkları "karum" denilen bir pazar yeri bulunmaktaydı.
Boğazköy,
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
yıllarına kadar Hititler'in başkenti olma özelliğini korumuştur. İlk Hitit kralı olarak
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
’lı anlamına gelen Hattuşili'yi görüyoruz.
Kentin asıl merkezini büyük kale teşkil eder. Büyük kalenin kuzeybatı yamacında Hitit İmparatorluk dönemine ait özel evler ile Büyük Mabed'in yer aldığı "aşağı şehir" bulunmaktadır. Şehrin güney kısmını teşkil eden "yukarı şehir";
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
kralları tarafından yapılmış sandık şeklindeki surlarla çevrilmiştir. Bu surda Kral Kapısı, Potern, Sfenskli Kapı, Aslanlı Kapı yer almaktadır. Yukarı şehir içinde Yenice kale ve Sarıkale tahkim edilmiş olarak yapılmıştır.
Hitit Krallığı;
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
'deki Deniz Kavmi Göçleri sonunda Trak asıllı kavimlerin baskıları sonucu yıkılmış olup, dolayısıyla Boğazköy de başkent olma özelliğini kaybetmiştir.
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
yılında
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
yerleşimine sahne olmuştur. Hellenistik çağda ise Boğazköy; büyükçe bir yerleşim alanı olamaktan öte gidememiştir. Bizans çağında da iskan edildikten sonra Boğazköy’e
Ziyaretçiler için gizlenmiş link,görmek için Giriş yap veya üye ol.
bugünkü sakinleri yerleşmiştir.
Antik Hattuşa harabeleri ile Yazılıkaya Açık Hava Mabedi birer açık hava müzesi olarak önem taşımakta olup, ayrıca; Milli Park projesi kapsamına alınmış ve Dünya Kültür Mirası listesine dahil edilmiştir.

Hititler

KOTYORA