"Hani türkler göçebe milletti"
İki bin 200 yıl önce Türkler yaptı: Bilim insanları 'Mühendislik harikası' olarak tanımlıyor
Karez kanalının tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor.
İki bin 200 yıl önce Türkler tarafından yapılan su kanalları şu anda bile bir mühendislik harikası olarak tanımlanıyor. Karız Kanalı denilen bu yeraltı su şebekesi sistemi Orta Asya'da, Turfan bölgesinde yapıldı. Uygarlık tarihinin en önemli buluntularından biri olarak gösteriliyor.
Deniz seviyesinin altında olan Turfan vilayetinin merkezi olan Turfan şehri, su kaynakları bulunmayan ve iklimi son derece kurak bir bölgede bulunuyor.
2/ 14
Bölgedeki su sıkıntısından ötürü 2 bin yıl önce Tanrı Dağlarından Turfan istikametine toplam uzunluğu 5 bin 272 kilometre olan yer altı su kanalları inşa edildi. Bu gelişmeden yıllar sonra bölge hayran bırakan manzaralara sahip. İşte o görüntüler...
Tek kelimeyle muhteşem bir yapı! Bu kanallar bilim insanlarını da hayran bıraktı. Karız Kanalları Tanrı Dağlarından topladığı suyu 60 km çölün altından geçirerek Turfan' daki yerleşim birimlerine götürüyor.
MÜHENDİSLİK HARİKASI!
Çinliler bu kanalları ülkelerindeki üç harikadan biri olarak gösteriyorlar. Bilim insanları da mühendislik harikası olarak tanımlıyor.
Bu kanallar bundan 2 bin 200 yıl önce Uygur Türkleri tarafından yapılmış. Kanalın derinliği 110 metreden başlıyor. Kanallar çölün altından ağ gibi örülmüş.
TANRI DAĞLARINDAKİ SUYU TAŞIYOR
Tarihte kuyu kanalları olarak adlandırılan Karez kanalları, yöre insanlarının Tanrı Dağlarında eriyen kar sularının yer altına sızmasından oluşan sudan yararlanması için inşa edilen bir sulama projesi.
Aralıklarla açılan kuyular yardımıyla tarım alanları sulanıyor. Tanrı Dağları ile Turfan arasındaki bölge çöl olduğundan suyun aşırı sıcaktan buharlamaması için Karız su kanalları yeraltında inşa ediliyor..
Turfan'ın su ihtiyacının yüzde 30'u, hala bu yer altı kuyuları olan Karez kanallarından sağlanıyor.
YER ALTINDAKİ BÜYÜK KANAL
Karez kanallarını Çinliler tarafından "Yer altındaki büyük kanal" olarak adlandırılıyor.
Karez kanalının tarihini ve şimdiki özelliklerini anlatmak üzere oluşturulan sergi, bölgeyi ziyaret edenler tarafından büyük ilgi görüyor.
Karez kanalı müzesinde yer altı su kanallarının üç boyutlu maketi, insanoğlunun doğa koşullarına nasıl meydan okuduğunu net bir şekilde gösteriyor.
Tanrı Dağlarından yüzyıllardır bölge halkına hizmet veren yer altı kanalları 1,5 metre yükseklikte, 60-70 cm genişlikte inşa edilmiş ve günde 858 metreküp su taşıyor.
ÜÇTE BİRİ ORANINDA DÜŞTÜ
Ancak bugün bu oran neredeyse üçte bir oranında düşmüş durumda.
2 bin 200 yıl önce sadece yerçekimi kullanılarak çalışması sağlanan Karız Kanalları,60 kilometre uzaktaki kurak Turfan bölgesini bereketli vaha haline getirmiş.