KAYA MEZARLARI
Defineciler arasında kaya mezarları <Kıral mezarları> olduğuna ilişkin yanlış bir kanaat vardır. Halbuki kaya mezarları denilen yerlerde bazen kıral ve ailesi bulunduğu gibi,orta ve alt sınıf insanlarda bilunabilmektedir.
Kaya mezarları daha ziyade arazinin fizik şartları uygun olduğu taktirde,büyük kayaların bir mağra şeklinde oyularak,bazende içine bir lahit teknesi oluşturularak ölülerin, yada onların yakılmış küllerinin konlduğu mezar türleridir. Tekne yerine ahşap modelli sedirlerin üzerine'de cesetler bırakabiliniyordu.
Kaya mezarları çoğu kez bir aile için yapılırdı. Bunun için'de zaman zaman açılma ihtiyacı olacağı düşünülerek, açılacak biçimde düzenlenirdi. Bu tür mezar odalarının girişleri basamaklar ve kabartma süslerle belirtilir,üzerine'de toprak yığılarak tümülüs oluşturulurdu.
Ege bölgesinde hüküm süren Lidya oda mezarlarına karşın,doğu anadoluda'ki Urartu kaya mezarları çok daha ihtişamlı ve görkemlidir. Urartu uygarlığının en etkileyici kayalara oyulmuş kıral mezarlarıdır. Van gölünün kuzey kıyıları çevresinde (Ünseli)bölgesinde bu tür mezarlar ortaya çıkmıştır. Erek dağı yamaclarındaki Yoncatepe yerleşkesi de Urartu kırallarının kaya mezarlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Van kalesindeki kıral mezarlarından,kayalığın güney batı ucu I. Argişti ye ait mezarın cephesine kıralın siyasi ve askeri başarılarını anlatan yazıtlar kayaya işlemmiştir. Bu mezardaki önde ana solonun etrafında duvarları nişli beş oda vardır. Mezar odalarına cesetler yüksek sekiler üzerine yada tekneler içine taş,tunç yada pişmişmiş toprak içine yatırılarak,zengin armağanlarla birlikte bırakılmıştır. Bunun yanında kimi cesetler de yakılmış ve külleri özel vazolar (Urne) konarak saklanmıştır. Ağazları kapanan bu tip vazoların omuzları üzerine genellikle cesedin ruhunun (yanmış külüne) girip çıkabilmesi için birkaç delik açılmıştır.
Erzincan yakınında'ki Altın tepedeki yer altına kesme taşlarla inşa edilen Pirens mezarlarına cesetler taş ve ağaç lahitler içinde Altın,gümüş ve değerli taşlarla birlikte süslü giysileriyle birlikte gömülmüşlerdir. Mezar odalarına Altın,gümüş,tunç,demir, fildişi,pişmiş toprak,taş ve fayanstan çeşitli eşyalar,tunç ve gümüş kaplı ahşap sandalyeler, çeşitli mobilyalar,tunç kazanlar ve savaşçı pirens'e ait savaş arabası bırakılmıştı.
Bu tür zengin ve ihtişamlı kaya ve oda mezarları aksine cesetlerin doğrudan doğruya ve direk toprağa verildiği bir kişilik çok basit toprak mezarlarla, yakılıp küllerinin özel kül kapları (Urne) içine yerleştirildiği farklı gömü şekilleride vardır.
Kaya mezarları Anadolunun birçok yerinde sıkça görülmekle beraber ; Eskişehir yakınlarında Firik ülkesi ile Ege bölgesindeki Ligya kırallarının kaya mezar anıtları gerçekten ilgi çekicidir.
Defineciler bu tür yerleri zaman zaman kazma kürekle acımasızca tahrip etmektedir.Oysa bu mezarlar ; dünyanın hiç bir yerinde bulunmayacak bir biçimde ülkemizin değerleridir.
Alıntıdır.
Defineciler arasında kaya mezarları <Kıral mezarları> olduğuna ilişkin yanlış bir kanaat vardır. Halbuki kaya mezarları denilen yerlerde bazen kıral ve ailesi bulunduğu gibi,orta ve alt sınıf insanlarda bilunabilmektedir.
Kaya mezarları daha ziyade arazinin fizik şartları uygun olduğu taktirde,büyük kayaların bir mağra şeklinde oyularak,bazende içine bir lahit teknesi oluşturularak ölülerin, yada onların yakılmış küllerinin konlduğu mezar türleridir. Tekne yerine ahşap modelli sedirlerin üzerine'de cesetler bırakabiliniyordu.
Kaya mezarları çoğu kez bir aile için yapılırdı. Bunun için'de zaman zaman açılma ihtiyacı olacağı düşünülerek, açılacak biçimde düzenlenirdi. Bu tür mezar odalarının girişleri basamaklar ve kabartma süslerle belirtilir,üzerine'de toprak yığılarak tümülüs oluşturulurdu.
Ege bölgesinde hüküm süren Lidya oda mezarlarına karşın,doğu anadoluda'ki Urartu kaya mezarları çok daha ihtişamlı ve görkemlidir. Urartu uygarlığının en etkileyici kayalara oyulmuş kıral mezarlarıdır. Van gölünün kuzey kıyıları çevresinde (Ünseli)bölgesinde bu tür mezarlar ortaya çıkmıştır. Erek dağı yamaclarındaki Yoncatepe yerleşkesi de Urartu kırallarının kaya mezarlarına ev sahipliği yapmaktadır.
Van kalesindeki kıral mezarlarından,kayalığın güney batı ucu I. Argişti ye ait mezarın cephesine kıralın siyasi ve askeri başarılarını anlatan yazıtlar kayaya işlemmiştir. Bu mezardaki önde ana solonun etrafında duvarları nişli beş oda vardır. Mezar odalarına cesetler yüksek sekiler üzerine yada tekneler içine taş,tunç yada pişmişmiş toprak içine yatırılarak,zengin armağanlarla birlikte bırakılmıştır. Bunun yanında kimi cesetler de yakılmış ve külleri özel vazolar (Urne) konarak saklanmıştır. Ağazları kapanan bu tip vazoların omuzları üzerine genellikle cesedin ruhunun (yanmış külüne) girip çıkabilmesi için birkaç delik açılmıştır.
Erzincan yakınında'ki Altın tepedeki yer altına kesme taşlarla inşa edilen Pirens mezarlarına cesetler taş ve ağaç lahitler içinde Altın,gümüş ve değerli taşlarla birlikte süslü giysileriyle birlikte gömülmüşlerdir. Mezar odalarına Altın,gümüş,tunç,demir, fildişi,pişmiş toprak,taş ve fayanstan çeşitli eşyalar,tunç ve gümüş kaplı ahşap sandalyeler, çeşitli mobilyalar,tunç kazanlar ve savaşçı pirens'e ait savaş arabası bırakılmıştı.
Bu tür zengin ve ihtişamlı kaya ve oda mezarları aksine cesetlerin doğrudan doğruya ve direk toprağa verildiği bir kişilik çok basit toprak mezarlarla, yakılıp küllerinin özel kül kapları (Urne) içine yerleştirildiği farklı gömü şekilleride vardır.
Kaya mezarları Anadolunun birçok yerinde sıkça görülmekle beraber ; Eskişehir yakınlarında Firik ülkesi ile Ege bölgesindeki Ligya kırallarının kaya mezar anıtları gerçekten ilgi çekicidir.
Defineciler bu tür yerleri zaman zaman kazma kürekle acımasızca tahrip etmektedir.Oysa bu mezarlar ; dünyanın hiç bir yerinde bulunmayacak bir biçimde ülkemizin değerleridir.
Alıntıdır.
