Yüce Allahın Kullarına Tavsiyeleri
Cuma, 23 Kasım 2012
M. Ali KAYA
1. Musa (as) Yüce Allaha Rabbim seni nerede arayayım? dedi. Yüce Allah Zayıf ve dünyayı terk etmiş kullarımın kalbinde ara buyurdular.
2. Musa (as) Ey Rabbim! Hangi kulun senin katında şereflidir? diye sordu. Yüce Allah Bir kötülüğü yapmaya gücü yettiği halde yapmayan, beni hatırlayarak ondan vazgeçen kulum buyurdu.
3. Vehb b. Münebbih der ki: Tevratta dört satır buldum. Şöyle yazıyordu: Birincisi, Bir kimse Allahın kitabını okuduğu halde Allah bana rahmet etmedi derse Allahın adını ve kitabını alaya almış olur. İkincisi, Bir kimse kendisine Allahtan gelen bir musibeti halka şikâyet etse Allahtan şikayet etmiş olur. Üçüncüsü, Bir kimse kaybolan bir şeyden dolayı üzülse ve öfke duyarsa Allahın takdirine karşı gelmiş olur. Dördüncüsü, Bir kimse malından dolayı zengin birine hürmeten eğilirse dininin üçte biri gitmiş olur.
4. Hz. Musa (as) Yâ Rabbi! Bir kimse bir hastayı ziyaret ederse ona ne gibi sevap vardır? dedi. Yüce Allah O kulumun bütün günahlarını affederim buyurdu.
5. Yüce Allah Musaya (as) Ey Musa! Şayet beni zikredersen ben de seni anarım. Beni zikrettiğin zaman gönlünle zikret. Benim huzurumda hakir ve düşkün bir kul gibi dur. Bana âşık bir gönül ve sade bir dil ile yakarışta bulun ki dileğini kabul edeyim buyurdu.
6. Musa (as) Ey Rabbim, ehl-i cennetin en aşağı derecesi nedir? dedi. Yüce Allah Bütün ehl-i cennet cennete girince bir kişi gelip Allahım! Bütün halk yerlerine yerleşmişler ve muradlarına ermişler. Bana da bir yer var mı? diye ricada bulunur. Yüce Allah ona Bütün dünyanın hükümranlığı ve bütün hükümdarların hükümdarlığı kadar saltanat ve hükümdarlığıma razı mısın? diye sorar. O kul da Razıyım Allahım! der. Allah-ü Teâla Bütün bu mülk ve saltanat senin olsun buyurur. İşte en aşağı derece budur buyurdu.
7. Musa (as) Ey Rabbim! En üstün mertebe nasıldır? diye sordu. Yüce Allah Ben onlara öyle nimetler hazırladım ki ne gözler görmüş, ne kulaklar işitmiş ve ne de herhangi bir faninin aklına gelmiştir buyurdu.
8. Yüce Allah Musaya (as): Yâ Musa! Muhakkak ben Âdemoğullarının içinde nurdan bir ev yaptım. Ona Gönül adını verdim ve insana emanet ettim. O evin yeri marifet, göğü iman, güneşi şevk, ayı muhabbettir. Yıldızları ise doğruluk, dağları yakîn ve bağları himmettir. Onun şimşeği ümit, gök gürültüsü Allah korkusudur. Onun rahmet bulutları fazilettir. Yağmuru ise benim rahmetimdir. Ağaçları vefa, yemişleri hikmettir. Onun ırmakları ilimdir. Gündüzü feraset, gecesi ise musibettir. O evin dört temeli vardır. Birincisi ünsiyet, ikincisi yakîn, üçüncüsü tevekkül, dördüncüsü ise rahmettir. Yine o evin dört kapısı vardır. Birincisi ilim, ikincisi hilim, üçüncüsü sabır, dördüncüsü şükürdür buyurdu.
9. Musa (as) Allahım senin sevdiğin ve sevmediğin kulunu nasıl bilebilirim? dedi. Yüce Allah buyurdu: Yâ Musa! Ben bir kulumu seversem onun himmeti beni zikretmesi olur. O daima beni her yerde zikreder, ben de onu katımdaki meleklere anarım. Onu her nevi manevi musibetlerden korurum ve azabımı ona haram kılarım. Yâ Musa! Ne zaman ben bir kuluma gadab eder, öfkelenirsem ona zikrimi unuttururum, günah işletirim ve ona azabımı helal ederim. Musa (as) Yâ Rab! Senin öfkenin alameti nedir? dedi. Hak Teâlâ Benim öfke duyduğum kişinin kalbi kibirli ve dili ağır sözlü olur. Eli cimri olur, gözü de şerre ve kötülüğe bakar buyurdular.
10. Yüce Allah Musaya (as) Yâ Musa! Beş şey Benden, beş şey de sendendir. Ulûhiyet Benden ubudiyet senden, vermek Benden şükür senden, icabet Benden dua ile istemek senden, hüküm vermek Benden sabretmek senden, cennet Benden boyun eğmek ise sendendir buyurdular
11. Yüce Allah Musaya (as) Yâ Musâ! Beş şeyi beş şeyin içinde koydum ama halk bunları başka yerde aramaktadır. İlmi açlığın içine koydum, halk ise bunu toklukta aramaktadır. Rızamı arzuları terk etmenin içine koydum, halk ise arzularında aramaktadır. Şerefi bana itaatin içine koydum, halk ise bunu büyüklerin yanında aramaktadır. Zenginliği kanaatin içine koydum, halk ise onu dünya malında aramaktadır. Rahatı ahirete yerleştirdim, halk ise onu dünyada aramaktadır. Peki nasıl bulurlar? buyurdu.
12. Yâ Musa! Ne zaman dünyayı terk eden zahitleri görürsen onlara ilim öğret. Dünyaya düşkün zenginlere ilim öğretirsen benim ilmimi toprağa gömmüş olursun.
13. Yâ Musa! Diler misin hasenatın bütün insanların hasenatı kadar olsun? Musa (as) Dilerim yâ Rabbi! Öyle ise hastaların hatırını sor. Zahitlerin elbiselerini dik.
14. Yâ Musa! Yakınlığımı ve rızamı diler misin? İsterim Yâ Rabbi! O zaman Muhammed Mustafaya (asv) çok salavat getir. Benim rızam onu sevmende ve Ona salavat getirmendedir.
15. Hak Teâla Musaya (as) Ey Musa! Demirden bir nalin ve bir de asa edin. Onlar parça parça olana kadar cihanı gez, benim ibretlerimi ve hikmetli işlerimi gör ve öğren buyurdu.
16. Musa (as) Yâ Rabbi! Dört şeyden korkuyorum. Fakirlikten, ölümün şiddetinden, kıyametin dehşetinden ve kabir azabından korkuyorum; bana verdiğin hâlis ve karşılıksız muhabbetinden de ümit ediyorum dedi. Yüce Allah buyurdu: Yâ Musa! Fakirlikten korkuyorsan Kuşluk namazını kıl. Ölümden korkuyorsan akşam ve yatsı arası Evabin namazını kıl. Kabir azabından korkuyorsan gece kalk ve Teheccüd namazını kıl. Kıyametin dehşetinden korkuyorsan Receb ayında namaz kılmayı çoğalt buyurdu.
17. Yâ Musa! Üç şeyi terk et ki sana onun yerine üç şey vereyim. Dilini yalan ve gıybetten korursan sana cenneti veririm. Yaramaz arkadaşı terk et ki sana iyi arkadaş ve yoldaş vereyim. Karnını haram ve şüpheli şeylerden koru ki seni helal ile rızıklandırayım ve sana hikmeti vereyim.
18. Musa (as) Hızır ile yaptığı yolculuğunda yıkılmak üzere olan bir duvarı tamir etmiş ve Bunun altında bir hazine var demişti. O hazine bir tavsiye mektubu idi. Bu mektubun bir yüzünde Lâ ilâhe illallah Muhammed Resulullah yazıyordu. Diğer yüzünde ise Ölümü belen onu nasıl hatırlamaz? Kaderi bilen nasıl kederlenir? Rızkın takdir edildiğini bilen nasıl zahmet çeker? Hesap vereceğine inanan nasıl gaflete düşer? Dünyanın fani olduğunu bilen nasıl ona güvenir? cümleleri yazılmıştı. Bu ise gerek bir hazine idi.
19. Hak Teâla Musaya (as) Ya Musa! Benim için ne gibi bir amel işledin? diye sordu. Musa (as) Namaz kıldım, oruç tuttum, seni zikrettim ve sadaka verdim diye cevap verdi. Yüce Allah Namaz senin delilin, oruç ise cennete girmene vesiledir, sadaka mahşerde gölgendir, zikir ise senin nurundur. Benim için ne yaptın? buyurdu. Musa (as) Ya Rab! Senin için ne yapabilirim? dedi. Hak Celle ve Alâ hazretleri buyurdu: Yâ Musa! Benim nimetlerimi sayarak bir kuluma beni sevdirdin mi? Delillerimi sayarak beni tanımalarını ve iman etmelerini sağladın mı? Sevdiklerini benim için sevdin, buğzettiklerine de benim için buğzettin mi? İşte bunlar benim için yapacağın amellerdir buyurdular.
20. Vehb b. Münebbih (ra) Tevratta on dört kelime var ki Benî İsrailin iyileri bunları okudular ve halka talim ettiler. Bunlar şu kelimelerdir:
1. İlimden daha üstün hazine yoktur.
2. Cehaletten daha kötü arkadaş yoktur.
3. Takvadan daha aziz şeref yoktur.
4. Aruzları terk etmeden daha ulu kerem yoktur.
5. Tefekkürden daha üstün amel yoktur.
6. Kibirden daha kötü küçüklük yoktur.
7. Sabırdan yüce iyilik yoktur.
8. Hakikatten daha üstün mürşit ve rehber yoktur.
9. Aç gözlülükten daha kötü yoksulluk yoktur.
10. Sağlıktan üstün nimet yoktur.
11. Allah korkusundan üstün ibadet yoktur.
12. Kanaatten daha üstün züht yoktur.
13. Dilini tutmaktan daha çok seni koruyan yoktur.
14. Dünyaya uzak durmaktan daha üstün yakîn yoktur.
21. Hasan-i Basrî (ra) Tevrat-ı Şerifte şu beş kelime yazılıdır: Zenginlik kanaatkâr olmaktadır. Selamet şerefli olmaktadır. Hürriyet ve azadelik arzulardan vazgeçmektedir. Hoş kazanç elde etmek uzun günlerdedir. Sabretmek ise az günlerdedir.
22. Hak Teâla Yâ Musa! Bütün hatalar şu dokuz şeyden kaynaklanır. Bunlar kibir, hırs, haset, çok sevilmek, çok yemek, çok uyumak, dünya malına tamah, övünmek istemek ve şükürsüzlüktür buyurdu.
23. Yâ Musa! Şayet sana mal verilirse hesabını düşün. Dünya verilirse ölümü hatırla. Bela ve musibet verilirse duaya sarıl. Yemeğe oturursan açları düşün. Günah işlemeyi düşünürsen cehennemi hatırla. Hasta olursan sadaka ver ve ilaç yap. Zengin olursan cömert ol halkın da zengin olmasını iste.
24. Yâ Musa! Mademki hazinelerimi bildin, halktan aşırı ilgini kes. Mademki mülkümü gördün kapımdan ayrılma. Düşmanlarını ölmüş görmedikçe hilelerinden emin olma. Kendi ayıbından kurtulmadıkça halkın ayıbını görme ve onunla meşgul olma. Cennete girmedikçe de benden emin olma!
25. Bir gün şeytan Hz. Yahyaya (as) şöyle dedi: En çok sevdiğim kimse mümin ve muttaki olduğu halde cimri olandır. Onun cimriliği bana yeter. Düşmanım da fasık olduğu halde cömert olandır. Hak teâla cömertliği sebebiyle ona tövbe nasip eder de derecesini yükseltir dedi.
26. Namazın hareketleri Adem gibidir ve Ahmede benzer. Bu nedenle insana âdem, ahir zaman peygamberine Ahmed adı verilmiştir.
27. Kabul-Ahbâr (ra) der ki: Hak Teâla hazretleri Hz. İsaya (as) şöyle buyurdu: Vekâvak şehrine git ve halkını islama davet et. Onlar benim verdiğim rızkımı yerler ama benden başkasına ibadet ederler. Onlara azap ederim ama onlarda beş haslet var; bu nedenle azabımı onlardan kaldırdım dedi. Hz. İsa (as) Bu hasletler nelerdir? dedi. Yüce Allah buyurdu: Birincisi, ihtiyarlara ve kadınlara hürmet ederler. İkincisi, kadınları erkeklerine sevgi gösterirler ve çocuklarını iyi terbiye ederler. Üçüncüsü, emanete ihanet etmezler. Dördüncüsü, yalan söylemezler. Beşincisi, bir günlük rızka kanaat ederler ve yarın için bir şey biriktirmezler buyurdu.
28. Yüce Allah İsaya (as) Ey İsa! Bir kulumun kalbinde bir şey bulmazsam ben onun gönlünü kendi sevgimle doldururum buyurdu. Sonra Yâ İsa! Ümmet-i Muhammedin (asv) alimleri benim katımda Benî İsrailin peygamberleri gibidir. Zira onlar az şeye razı olurlar; ben de onların az şeylerine razı olurum. Onlar Lâ ilâhe İllallah Muhammed resulullah dedikleri için onlar daha çok cennete giderler buyurdu.
29. Yüce Allah Hızkıyl Aleyhisselama şöyle vahyetti: Ne zaman kulum benden korkarsa tün halk da ondan korkar. Şayet benim verdiğim rızka kanaat ederseniz dünyayı sizin emrinize veririm. Şayet razı olmazsanız önceden takdir ettiğim rızıktan fazlasını vermem ama sizi ondan dolayı hor ve hakir kılarım. Ben sizi isterim ama siz benden kaçarsınız. Benim size olan hakkım sizi sevmektir. Sizin bana karşı olan hakkınız da sevgime karşılık beni sevmenizdir. Sizler cehennemi çok pahalıya alırsınız ama cenneti çok ucuza almak istemezsiniz buyurdu.
30. Hak Teâla buyurdu: Her kim sabah dünya için endişe ederek ve gussa çekerek kalkarsa bana isyan etmiş gibidir. Her kim dinde her gün bir adım ilerlemezse eksiklik içindedir ve zarardadır. Böyle birinin ölmesi yaşamasından iyidir. Her kim bildiği ile amel ederse ben ona bilmediklerini de öğretirim.
31. Yüce Allah: Ey Ademoğulları! Ben sizi namazla denedim, tembel ve gayretsiz gördüm. Oruçla sınadım, usanmış ve üzüntülü buldum. Hastalıkla denedim, şikayetçi olarak buldum. Hayırla denedim, sizi hayra engel olucu gördüm. Mescitlerle denedim, orada sizi esir gibi buldum. Pazarlarda denedim emirler gibi gördüm. Nefisle sınadım, sizi kavi gördüm. Akılla sınadım, çok zayıf gördüm. Bu nedenle ben sizi keremimle rahmet eyledim de kurtardım. Yoksa hiçbiriniz bu halinizle rahmetime layık değilsiniz buyurdu.
32. Davud (as) oğlu Süleymana (as) Oğlum! Sana üç öğüdüm var. Birincisi, elinden gelmeyene tevekkül et. İkincisi, elde ettiğine razı ol. Üçüncüsü, elinden kaçana da sabret dedi.
33. Yüce Allah Davuda (as) şöyle vahyetti: Yâ Davud! Beni isteyen ve beni arayan birini görürsen ona hizmet et. Yâ Davud! Dünyaya dalmış ve dünya ile sarhoş olmuş alimler benim muhabbetimden çıkmışlar ve benim halis kullarımın yollarını benden kesmişlerdir. Onlar yol kesici ve bana gelenleri engelleyicidirler dedi.
34. Yüce Allah Davuda (as) şöyle dedi: Yâ Davud! Beni sev, beni seveni sev ve beni halkıma sevdir. Davud (as) Ey Rabbim! Seni severim, seni seveni de severim. Seni halka nasıl sevdirebilirim ki? dedi. Yüce Allah buyurdu: Yâ Davud! Sen halkımın yanında benim yüce vasıflarımı ve isimlerimi anlat. Benim nimetlerimi ve ihsanlarımı onlara bildir ki, beni cömert, çok merhametli, affedici ve latîf olarak bilsinler buyurdu.
35. İsrail oğulları arasında büyük bir âlim vardı. Seksen sandık kitap ve ilmî bilgileri ihtiva eden eser telif etmişti. Hak Teâla Hz. Davuda vahyetti ve O alim kuluma söyle ki bir o kadar daha kitap yazsa şu üç şeyi yapmadıkça o ilmin kendisine hiçbir faydası olmayacaktır. Birincisi, dünyayı ve içindekileri sevmesin. Bilsin ki dünya müminlerin evi değildir. İkincisi, şeytanla arkadaş olmasın. Bilsin ki şeytan müminlerin yoldaşı değildir. Üçüncüsü, müminleri incitmesin. Zira bu müminlerin işi değildir.
36. Hz. Vehb b. Münebbih (ra) der ki: Hak Teâla (cc) Süleymana (as) sordu: Padişahlığı ve dünya saltanatını mı istersin, yoksa ilim mi istersin? Süleyman (as) Benim için ilim padişahlıktan daha yeğdir ve önemlidir, ben ilim isterim dedi. Hak Teâla Ey Süleyman! Alçakgönüllülük yaptın. Ben de alçakgönüllü olanları severim. Sen madem ilmi saltanata tercih ettin, ben de sana ilim yanında akıl ve saltanat da verdim. Ayrıca seni güzel ahlak ile de süsledim. Senden kibri ve kendini beğenmeyi giderdim. Bütün dünyayı sana verdim. Rüzgârı da emrine amade kıldım. Yeryüzünü gez dolaş ve benim rahmet eserlerimi görerek bana inanmayanlara da göster ferman etti.
37. Lokman (as) Hz. Davudun (as) veziri idi. Aynı şekilde Zülkarneyn (as) da Hz. İbrahimin (as) veziri ve yardımcısı idi. Çünkü Hz. Davuda (as) ve İbrahime (as) kitap verilmiş ve Risaletle görevlendirilmişlerdi. Risalet nübüvvetten daha üstün olduğu için Hz. Zülkarneyn ve Hz. Lokman resullere ittiba etmişlerdir. Lokmana (as) Sen falanın kölesi idin. Nasıl oldu da nübüvvete layık oldun? denildi. O da Doğru sözle ve emaneti sahibine vermekle dedi.
38. Mücâhid (ra) der ki: Yüce Allah Lokmana hikmeti verdik (Lokman, 31:12) buyurur. Hikmet ise tam bir olgunluktur. Olgunluk ise Allahı bilmek ve tanımaktır. Allahı bilen ve tanıyan ise doğruluktan ve istikametten ayrılmaz demiştir. Bir başkası da Hikmet, eşyanın hakikatini bilmek, vasıflarını tanımaktır. Eşyanın hakikati ise her birinin Allahın bir ismine dayanmasıdır demişlerdir. Bir kısım ulema ise İlim, Allah korkusu, dindarlık ve fikirde isabettir. Geçmişten geleceği tahmin ederek isabetle hükmetmektir demişlerdir. Yüce Allah Kime hikmet verilmişse ona her nevi hayır verilmiştir. Bunu da ancak akıl sahibi düşünebilir (Bakara, 2:269) buyurur.
39. Lokman (as) der ki: Kim yalan söylerse yüzünün nuru gider. Edeb, neseb ve soydan üstündür. Amel de maldan üstündür. İlim de dünya ve içindekilerden üstündür. Saadetin nişanı dörttür: Doğruluk, edeb, hilim ve emanet.
40. Yeryüzüne dört hükümdar hâkim olmuştur. Bunlardan ikisi mümin ikisi kâfirdir. Müminler ilimle, kafirler de zulümle hâkim olmuşlardır. Müminler Süleyman (as) ve Zülkarneyendir (as) kafirler ise Nemrud ve Buhtunnasrdır. Beşinci olarak Hz. Muhammedin (asv) hakimiyetini sağlayacak olan ve son zamanda gelecek olan mehdidir ki o da Tevhid İlmi ile tüm akıllar, kalpler ve gönüller üzerinden tüm dünyaya hükmedecektir. Sonuçta dünyaya hükmedenler ilim ve kalem erbabı olacaktır.