16. YÜZYIL KAYNAKLARINA GÖRE KÖYLERİMİZ;
Hanönü coğrafi konumuna bakıldığında, dikkat edilecek olursa bu coğrafya tarih boyunca ve günümüzde Türk nüfusunun en yoğun olduğu bölgelerimizden biridir.
Bu çalışmayı yapmamızdaki amaçlardan birisi, Türklerin Anadolu’ya geldikleri zaman kalabalık bir gayri-Türk nüfus ile karşılaşmadıkları ve onlarla karışmadıklarını göstermek içindir. Bazı yabancı ve yerli araştırmacılar Türklerin Anadolu’ya çok az bir kütle ile geldikleri ve yerli ahaliyle karışarak yeni bir ırkın ortaya çıktığı yolundaki ilme ve tıbba aykırı görüşleri bugün artık çürümüştür. Eğer Anadolu üzerinde yapılan bu gibi çalışmalar bir araya getirilirse, Türkiye’de çok az bir gayri-Türk nüfusun var olduğu ortaya çıkar ve bunların da son zamanlara kadar Türkler arasına karışmadığı ve nesiller boyunca Türklerin bunları içlerine sokmadığı anlaşılır. Türk boylarında yabancılardan kız alma hadisesi çok nadir olmuş, böyle vakalar meydana geldiği zaman da halk kimin eşi Türk değil, kimin soyunda karışıklık var, bunu asla unutmamıştır. Ancak burada şunu da söylemek gerekir ki, şehir hayatındaki istisnalar bunun dışındadır. Maalesef son zamanlarda yapılan bir takım menfi propagandalar yüzünden kan bağının önemli olmadığı üzerinde durulması, Türk çocuklarının yabancılar ile evlenerek, soylarını kirletmeleri üzücü bir hadisedir.
Çalışmamıza esas olarak 16. yüzyıl başlarında tertip edilmiş Tapu Tahrir Defterlerinde geçen köy isimlerini aldık. Kastamonu Tapu Tahrir defterlerinde yer alan köylerin sayısı aşağı-yukarı 220 civarındadır. Bu köylerin bir kısmının daha sonraki düzenlemeler ile başka illerin veya ilçelerin sınırlarına kaydırıldığını görüyoruz. Burada takip edeceğimiz yol şudur: İlk önce 1530 tarihli defterdeki yer adlarını alfabetik sıra ile vermek. Özellikle bir çok köy Sinop iline kaymıştır.
1-Adil Bükü 2-Adil Yaylağı: Bugün böyle bir yer adına tesadüf edemedik. Adillilere hem oymak, hem aşiret, hem de cemaat olarak rastlanmaktadır.
3-Ağaç-viran: Yerini tesbit edemedik, ama Ayancık’a bağlı bir Ağaçlı Köyü bulunmaktadır.
4-Ağıl-kaya: Maalesef bu köy adını da bulamadık, fakat eski kayıtlarda Samsun, Bafra ve Çankırı bölgelerinde Ağıllı cemaatı yer almaktadır.
5-Ak-pınar: Bu köy Aşağı-Akpınar ve Yukarı-Akpınar diye ikiye ayrılmakta olup, Saraydüzü ilçesine bağlanmıştır.
6-Akça-bükü: Adı geçen köy bugün Durağan’dadır.
7-Akça-kilise: Akçakese şeklinde günümüzde adlandırılan bu köy Sinop yolu üzerinde, Çulhalı ve Bürnük arasında yer almaktadır.
8-Akça-su: Gökçeağaç sınırları içerisinde kalmıştır.
9-Alaban Mezrası: Alaban adı herhalde bugün Alaman’a dönüşmüş olup, Maruf-alınca’nın güneyindedir.
10-Alaca-inek: Bu köyün Kolaz taraflarında olabileceğini sanıyoruz.
11-Alaca-kenisa: Böyle bir köye tesadüf etmedik.
12-Alınca Mezrası: Maruf-alınca’ya ait bir yayla olabilir.
13-Alibey-bükü: Bugünkü Alibeyli olup, Boyabat merkezine en yakın köylerdendir.
14-Ali Fakih: Söğütlü olarak da bilinmektedir. Bunlar yörük cemaatıdır, Daday-Eflani hududuna yerleşmişlerdir.
15-Alp-arslan: Bugün Alp-Arslan Kastamonu'nun güneyindedir.
16-Aluç: Adı geçen köy Boyabat'ın kuzeyinde, Karandu'nun güneyinde olup, bunlar Boz-ulus’a bağlı bir Türkmen cemaatıdır. Aluçların bir kısmı Çankırı, Malatya ve Karaman’dadır. Hanönü ilçemize bağlı Kavak Köyüne bağlı Aluç mahallesi bulunmaktadır.
17-Arak-bükü: Yerini tesbit edemedik, ama Kargı sınırları içerisinde bir Arık Köyü vardır.
18-Asma-paresi: Maalesef elimizdeki coğrafi kaynaklarda bugün, bu yeri tesbit edemiyoruz.
19-Avare-bükü: Karaca-ören'in güney-batısındadır.
20-Avlagu-bükü: Avlagu-sökü olarak Yenikonak ilçesinde yer almaktadır.
21-Avlaguc-bükü: 22-Avlagucuk Yaylası: Biz Avlagucuk’u Saraydüzü’ne bağlı olan Avluca ile alakalı görmekteyiz.
23-Bayatlar: Bayatlı veya Bayat cemaatı 24 Oguz boyundan biri olup, Anadolunun birçok yerine dağıtılmıştır. Bunlardan birisi de tarihte Boyabat kazasına bağlı olan Bayat’tır, ancak şimdi burası Durağan’a bağlıdır.
24-Bektaş-bükü: Bektaşlı Türkmenleri Anadolu’nun pekçok yerine yerleşmiş konar-göçer cemaattır. Bektaş Köyü Sinop yolu üzerindedir.
25-Beycügez: Yerini tesbit edemedik, ama Durağan’a ait bir Bey-bükü’nün de bulunduğunu göz-ardı edemeyiz.
26-Beglibili (Beylerbeyi): Beglilü yörük taifesi olup; Boyabat, Maraş, Hamid, Kütahya, Aydın, Ankara, Bursa ve Kayseri gibi yerleri kendilerine yurt tutmuşlardır. İlçemiz ve çevresinde bu ad ile alakalı bir mevkiye rastlamadık.
27-Bolar Beg: Adından da anlaşılacağı üzere bu yer adı Bolar adındaki bir aşiret veya cemaat beyinin adını taşımaktadır. Maalesef bugün böyle bir yer yoktur.
28-Boyalı: Yörük cemaatıdır. Kastamonu, Afyon ve Çankırı gibi birçok yere dağılmışlardır. Boyalı Köyü, Boyabat’ın güney tarafında Kese Köy ile Benişli (veya Begişlü) arasındadır. Ayrıca bunların bir kolu Boyabat-Gerze sınırına yerleşmiştir.
29-Boyundurcuk: Bugün Taşköprü sınırları içerisinde olup; Müseyit olarak da bilinmektedir.
30-Bozca-armut: Bu köy adına hem Taşköprü, hem de Kargı’da Boz-armut şeklinde tesadüf ediyoruz.
31-Böcük: Taşköprü’deki Böcü Köyü’dür.
32-Budak-bükü: Budaklılar bir Türkmen cemaatıdır, ancak böyle bir yerleşim yeri bugün yoktur.
33-Budan-seküsü: Yerini maalesef tesbit edemedik.
34-Burak (veya Ak-viran/Ak-ören): Buraklı Türkmen cemaatı Begdili aşiretindendir ve Anadolu’nun pekçok yerinde görülürler. Ak-viran Yenikonak ilçesi sınırları içerisinde kalmıştır.
35-Bülbüloğlu: Bu köyün yerini de bulamadık.
36-Cemal-bükü: Bülbüloğlu için geçerli olan bu köy için de geçerlidir.
37-Cemaleddin Köyü, 38-Cemaleddin-bükü: Cemaleddin boyu yörük olup, esas yerleşim bölgeleri Adana yöresidir. Boyabat’taki Cemaleddin Köyü kuzeyde, Sinop yolu üzerindedir.
39-Cibalar: Böyle bir köye rastlamadık.
40-Cimidar: Cimdar olarak adlandırılan köy Hanönü ilçesi sınırları içerisindedir.
41-Çağlı (Çavlu): Çankırı ve Niğde bölgelerinde de yerleşik olan Türkmen cemaatıdır. Ayancık’a bağlı Çaylı-oğlu ile ilgisi olabilir.
42-Çakırçay (Çakır-oglu): Hanönü ilçesi sınırları içerisindedir.
43-Çarşak: Bu yörük cemaatı esasen Ankara Sancağı vergi nüfusuna kayıtlı idi. Çarşak, Çayı sesiylede ünlüdür..
44-Çat: Durağan yolu üzerindedir ve Türkmen köyüdür.
45-Çatalca-göl: Bu köyün yerini tesbit edemedik.
46-Çay-başı: Hanönü güney doğusunda bulunan bir yörük köyüdür.
47-Çay-çatı: Bugünkü Boyabat Dere-çatı Köyü ile alakalı olması muhtemel bir yörük köyüdür.
48-Çigil-oglu: Çigiller çok eski Türk boylarından birisidir. Günümüzde Çigil-oglular Kastamonu merkeze göçmüşlerdir.
49-Çoban-beg: Bu yer ismi herhalde Kastamonu bölgesinde hüküm sürmüş (1213-1309) Çobanlılar Begliğinden kalmadır. Çobanlar, Kargı ilçesi sınırları içerisinde kalmıştır.
50-Çomran: Maraş bölgesinde görülen bir yörük cemaatıdır. Çomran Köyü halihazırda Saraydüzü ilçesindedir.
51-Çorak: Bunlar yörük taifesinden olup, Çankırı’da da bulunurlar. Bir oymağı güney-doğuda Durağan-Vezirköprü sınırında olan Çorak Köyü bugün Boyabat ile birleşmiştir.
52-Çorum Divanı: Bugünkü Bürüm’ün bulunduğu yerdir. Bir yörük oymağıdır. Çorumlu yörükleri bunlardandır.
53-Çukurhan Çukurlu yörük cemaatındandırlar. Ankara, Edirne ve Afyonda’da vardırlar. Boyabat’ın kuzeyindeki Çukurhan Köyü burasıdır.
54-Darı-özü: Kayaboğazı’nın kuzeyinde bulunan bir Türkmen köyüdür.
55-Daruca: Bunlar Darucalu Türkmen cemaatındandırlar. Sivas, Halep, Balıkesir, Karaman, Aydın vilayetlerinde de yaşamaktadırlar ve Boyabat’ın Darı-özü Köyü ile ilgili bir mahalle olabilir.
56-Davud Zemini: Davudlu yörük cemaatından olup, Killik tarafında bir yerleşim yeridir.
57-Deri: Maalesef bu köyün mahallini elimizdeki kaynaklarda bulamadık.
58-Dere-kolaz: Türkmen cemaatından olup, bugünkü Killik’in batısında bulunan Dere civarlarında olmalıdır.
59-Dogan-bükü: Böyle bir yer adına rastlamadık, fakat Ayancık’a bağlı bir Doganlı Köy bulunmaktadır.
60-Donguz-çayı: Yerini tesbit edemedik.
61-Durmuş, 62-Durmuş-bükü, 63-Durmuş-yeri (Seki Mezrası): Bunlar Durmuşlu Türkmen cemaatından olup, Maraş’ta sıkça görülürler. Maalesef Durmuşlulara ait bir yere ilçemiz ve çevresinde tesadüf etmedik.
64-Eğlence: Eglenceli Türkmen cemaatından olup, Boyabat ve Sinop’tan başka Adana, İçel, Ünye’de de iskan edilmişlerdir. Eğlence Sinop yolunun batısında, Ömer köy'ün kuzeyindedir.
65-Elek-kozu, 66-Elek-kozlu: Bugünkü Elek Dağı yöresinde ve Kastamonu sınırındaki son köy olup, yörük cemaatındandırlar.
67-Elmacık-bükü: Elmacık Köyü yörük cemaatından olup, Kastamonu’nun birçok yeri ile Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde bulunurlar.
68-Engil-ekin: Yörük taifesinden olup, Boyalı ile komşudur.
69-Erim: Böyle bir isimde köye rastlamadık.
70-Erkeç: Yörük taifesinden olup, Boyabat’ın güney tarafındadır.
71-Erune-i Çatı: Bugünkü Dere-çatı bölgesi.
72-Erüklü: Yörük cemaatına dahildirler. Sinop’tan başka Adana, Maraş, Alanya, Karamürsel ve Keşan yörelerinde bulunmaktadırlar. Bugün Erüklü Yenikonak’a bağlıdır.
73-Eslek: Yerini tesbit ettik, fakat bu köy de birçokları gibi onlarca sene önce terkedilmiştir. Burası Dağtabaklı Köyü ile Boyalı Yaylası yolu üzerindedir.
74-Fınducak: Fınduklu yörük cemaatındandırlar. Dağtabaklı Köyünün kuzeyindedirler. Bu yörük cemaatının bir bölümü Gerze'nin güney-batısında olup, onları Osmancık ve Afyon’da da görüyoruz. Hanönü ilçesindede bu isimle anılan yer mevcuttur.
75-Garib-özü: Mevkiini tesbit edemedik, fakat Taşköprü’ye bağlı bir Garib-şah Köyü vardır. Garib-özü’nün, Garib-şah ile ne dereceye kadar ilişkisi vardır, bunu bilemiyoruz.
76-Gelin-bükü: İlçemiz köylerindendir.
77-Geric Zaviyesi: Yerini bulamadık, ama bugün Dağ-tabaklu Köyünün olduğu mevkiye bitişik Geric adlı bir bölge vardır.
78-Gökçeağaç: Hanönü ilçemizdedir.
79-Gönen-viranı: Gönenli yörük cemaatındandırlar ve Maraş, Adana, Balıkesir illerinde de yerleşmişlerdir.
80-Göynük-viranı, 81-Göynücük-viran Yaylası: Yörük cemaatından olup, Saraydüzü’ne bağlıdırlar.
82-Güvercinlik, 83-Güvercinlik Divanı: Bu yerleşim yeri artık Osmancık sınırları içerisindedir.
84-Hacı Alim Mezrası: Taşköprü’de bulunan Hacı Ali Köyü ile bir irtibatı olabilir.
85-Hacı-bükü: Bu köyü de bulamadık, ama Saraydüzü’ndeki Hacı-çayı ile ilgili bir yer olabilir.
86-Hacı-oğlanı: Yenikonak’a bağlı bugünkü Hacı-oğlu Köyüdür.
87-Halla-bükü: Adı geçen köy şimdi Hanönü ilçesine bağlı Halka-bükü’dür ve Alka-Evli aşiretidir.
88-Hamidlü, 89-Hamid-kırı: Yörük cemaatıdır. Boyabatlılar arasında Hemitlü olarak bilinir.
90-Hasan (Hacı Zemini): Hasanlı Köyü günümüzde Taşköprü ilçesine bağlıdır.
91-Hattap-yeri: Hanönü içerisinde böyle bir yer yoktur, fakat Ayancık’a bağlı bir Hatip Köyü bulunmaktadır.
92-Hatun: Bugünkü Kadınlı olup, Taşköprü yolunun sağında, Ilıca’nın kuzeyindedir.
94-Ilıca, 95-Ilıca-bükü: 16. yüzyıldaki kayıtlara göre iki tane Ilıca vardır. Bunlardan birisi herhalde Boyabat-Taşköprü yolu üzerindeki Ilıca’dır.
96-İbrahim Beg: Bu adı taşıyan yerleşim yeri herhalde Candar-ogulları sülalesinden gelen Gıyaseddin İbrahim Beg (1340-1345) veya Taceddin İbrahim Beg (1440-1443) adına kurulmuş olmalıdır. Bugün İbrahim adında bir köye rastlamıyoruz.
97-İlyas Mezrası: İlyaslı yörük cemaatına ait bir köy sınırlarımız içerisinde yoktur, fakat Hacı İlyas Kastomunu merkeze bağlı bir köydür.
98-İskat-bükü (Asaf Yeri): Bu köy İsa-oglu şeklinde söyleniyor olabilir. Boyabat’ın kuzey-doğusunda Çat-tepe’ye komşudur.
99-İsmail Beg Bükü: Adı geçen köyün Candar-ogullarından Kemaleddin İsmail Beg’den (1443-1461) geldiğini sanıyoruz. Günümüzde bu adla geçen bir yer bulamadık.
100-İsmail b. Mehmed Zaviyesi: İsminden de anlaşılacağı üzere bir zaviye olan böyle bir yere tesadüf etmedik.
101-İvaz Fakih: Bu da bir derviş adından gelen yerleşim yeridir. Bugün böyle bir yer yoktur.
102-Kabız-bükü: Maalesef burasını da tesbit edemedik.
103-Kadı-deresi: Türkmen cemaatıdır. Boyabat’ın batısında olan bu köy, Gazi-deresi olarak bilinmektedir.
104-Kafir-seküsi, 105-Kafir-viranı: Malic Yeri diye de bilinen bu iskan yerlerini bulamadık.
106-Kapan: Böyle bir köy bilinmiyor.
107-Kara-ağaç: Bu köy iki mahalle halindedir. Büyük Kara-ağaç ve Düz Kara-ağaç. Bunlara bağlı bir de Kabalma vardır. Hanönü’nün güney doğusundadır.
108-Kara-bürçek: Karabürçekli yörük cemaatından olup Hanönü ile Boyabat arasındadırlar. Araç ve Bursa gibi bölgelere de yerleşmişlerdir. Taşköprü ve Kargı sınırları içerisinde de iki Kara-bürçek köyüne rastlanılmaktadır.
109-Karaca-bükü: Bunlar Karacalı Türkmen aşiretindendirler. Kastamonu, Çorum, Çankırı, Maraş gibi bölgelere yayılmışlardır. Burası muhtemelen Karaca-ören civarıdır.
110-Kara-çay: Adı geçen köy bugün Saraydüzü’ndedir.
111-Karaca-Kilise: Burası Kargı’dadır ve günümüzde Karakese olarak bilinmektedir.
112-Karaca-viran (Karaca-ören): Karacalı Türkmen aşiretindendirler. Bu köy, Boyabat-Taşköprü yolundaki ilk köydür.
113-Karandu, 114-Karandu-bükü: Bu yörük cemaatına ait iki köy tesbit ettik. Birisi Engil-eğin’in mahallesi, diğeri de Sinop tarafındadır.
115-Karbansaray Yaylası: Ne yazık ki buranın mevkiini de tesbit edemedik.
116-Karı-bükü: Karbansaray (Kervansaray) için söz konusu olan durum burası için de geçerlidir.
117-Kavacuk: Yörük cemaatı. Ogul-kadın üzerindedir.
118-Kavak, 119-Kavak Mezrası: Anadolu’nun birçok yerinde görülen yörük cemaatıdır. Hanönü ilçemizin Kavak köyü vardır.
120-Kayı: Kayılar 24 Oguz boyundan birisidir. Bölgemizdeki Kayılar Çorum tarafına gitmişlerdir.
121-Kaymaz Mezrası: Bir Türkmen cemaatı olan Kaymazlara Türkiye’nin başka yerlerinde de rastlanmaktadır. Burada entresan olan Tahrir defterinde Kaymaz Köyünün asıl adı değil, mezrasının geçiyor olmasıdır. Herhalde bu köyün sadece mezrası Bölgemiz sınırları içindeydi. Asıl cemaat Bölgemizi terkedince mezra da yok olmuş olmalıdır.
122-Keşler-bükü: Türkmen cemaatı olup; İçel, Adana ve Afyon’da da görülürler.
123-Kılıçlı (Espiyeli Kılıçlı): Boyabat ve çevresindeki kazalarda çokça rastlanan Kılıçlı yörük cemaatındandırlar.
124-Kıyı-bükü: Bu köyün yerini ne yazık ki bulamadık.
125-Kızıl-oglan: Kızıllu Türkmen cemaatındandırlar. Yeri Taşköprü’dedir.
126-Kızılca Fakih: Daha önce adları geçen Ali Fakih, İvaz Fakih gibi Anadolu dervişlerinden birisinin adıdır. Büyük ihtimalle tekke veya zaviye mıntıkası olan bu yer, daha sonraki yüzyıllarda sönmüştür.
127-Kızılca-pelid, 128-Kızılca-viran: Türkmen cemaatından olup, şimdi Durağan ilçesi sınırları içerisindedirler.
129-Kilid-bükü: Böyle bir yer adına tesadüf etmedik.
130-Koca-bükü: Bu köy Taşköprü’dedir.
131-Koçumlar: Koçumanlu Türkmen aşiretindendirler. Çankırı’da da bulunan Koçumanlular, bugün Taşköprü ilçesine bağlıdırlar.
132-Kolaz, 133-Kolaz-deresi: Bunlar yörük cemaatındandırlar. Ancak bugün böyle bir yer adına rastlanmamakla beraber, Boyabat’ın güney-batısındaki yerleşim yerlerine genel manada Kolaz denmektedir.
134-Korucak, 135-Korucuk, 136-Koruculuk: Adı geçen köyler Saraydüzü bölgesindedir.
137-Kozluca: Yörük cemaatındandırlar. Edirne ve Afyon’da da görülüyorlar. Uluköy’ün üzerinde bir Kozluca ile Dogrul’un mahallesi durumunda olan bir Kozluca ve Darı-özü'nün kuzey-doğusunda başka bir Kozluca vardır.
138-Köprü-başı: Bu köy şimdi Kargı’dadır.
139-Köprücek: Taşköprü sınırında olan bu köy yörük cemaatıdır.
140-Köy-bükü: Yerini bulamadığımız köylerden birisidir.
141-Kulac: Kulaccalu yörük cemaatındandırlar. Maraş’ta da iskan edilmiş olan bu cemaaata ait bir köy Boyabat’ta artık yoktur.
142-Kulaş: Boyabat’ta bu köye ait de bir iz yoktur.
143-Kulpar Mezrası: Bu mezrada artık tarihe gömülmüştür.
144-Kurt, 145-Kurt-viranı: Kurtlu Türkmen cemaatındandırlar. Boyabat-Sinop yolu üzerinde, sınırdaki köydür.
146-Kurt Hasan: Kurucusunun adını taşıdığı anlaşılan bu köy ismiyle bir yer yoktur. Taşköprü’de bulunan Hasanlı Köyü ile bir alakası olabilir.
147-Kut-bükü: Maalesef bu köyü de bulamadık.
148-Mahmud-bükü: Bu yer Durağan ilçesinde, şimdiki Hacı Mahmudlu olsa gerek.
149-Mehmedlü, 150-Mehmedlü Yaylası: Türkmen aşiretidirler. Boyabat’ın güneyinde ve Sinop yolu üzerinde iki oymakları vardır.
151-Mesud Fakih Yeri: Anadolu dervişlerinden birisine ait tekke veya zaviye yeridir, ancak bugün böyle bir yere tesadüf etmiyoruz.
152-Mora-deresi: Burası şimdi Kargı’ya bağlıdır ve adı Uzunyurt olarak değiştirilmiştir.
153-Musa-özü: Bugün Kara Musalı olarak bilinen Türkmen aşiretindendirler. Boyabat’ın güney-batısındaki köylerdendir.
154-Musaca: Musacalu Türkmen aşiretine mensup bu köyün yerini tesbit edemedik.
155-Muştular-bükü: Adı geçen yerleşim birimine de rastlamadık.
156-Mümin-özü: Müminlü yörük cemaatından olan bu köy de bugün haritalarımızda gözükmüyor.
157-Nikel: Burası şimdi Taşköprü’ye bağlıdır ve adı İkizler olarak değiştirilmiştir.
158-Oda Zaviyesi: Bu yerleşim yeri herhalde Durağan’daki Hürrem-şah Tekkesine bağlı bir zaviye olsa gerek. Ancak bugün bu ad ile herhangi bir yer yoktur.
159-Oglan-sini: Maalesef yerini bulamadık.
160-Ogul-ı kadim: Biz Ogul-ı kadim’in zaman içerisinde Ogul-kadın şekline dönüşmüş olabileceğini düşünüyoruz ve burası Boyabat’ın güney-batısındaki bir dağ köyüdür.
161-Orta-öz: Bu köy şimdi Taşköprü ilçesine bağlıdır.
162-Osman-bükü,Osman Sofu Zaviyesi: Hürrem-şah Tekkesine bağlı bir yerleşim yeridir. Bugünkü Boyabat-Sinop yolu kavşağındadır.
164-Oyum-ağacı: Taşköprü sınırları içerisinde kalmış köylerden birisidir.
165-Öbecik: Yerini tesbit edemediğimiz bir köydür.
166-Ömer-bükü: Ömerli yörük cemaatındandırlar. Ömer-bükü Durağan'ın doğusundadır. Herhalde bu Ömer'in en son yerleşme yeri Kastamonu olmuştur.
167-Ören-özü: Bu yerleşim yeri Kargı’ya bağlıdır.
168-Öşek: Yeni Adı Yazıköy Büyük bir Türkmen cemaatıdırlar. Bir kolu Küre kazasında olup, Boyabat’ın güney-batısında da yer alırlar. Ancak bu arada şunu da söylemek gerekir ki, Kıpçak grupları içerisinde bir Öşek boyu vardır
169-Özlüce: Maalesef bu köyün de yerini bulamadık.
170-Pelid-özü: Mora ile Göl arasında Kargı sınırları içindedir.
171-Pelid-sekisi: Samsun'a bağlı Çatak'ın doğusundadır.
172-Pelidçük: Bunlar yörük cemaatıdırlar ve Han-önü'nün doğusundadırlar.
173-Porsuk: Adı geçen köyün de yerini tesbit edemedik.
174-Sakız-bükü, 175-Sakızcık Köyü: Boyabat-Taşköprü-Ayancık Yolu kavşağında olan bir Türkmen köyü olup, bugün nahiye durumuna gelmiştir.
176-Salar: Salarlu Türkmen boyundandırlar. Bilindiği gibi Salarlar (Salur, Salır vs.) 24 Oguz boyu içerisinde en meşhurlarından birisidir. Salarlara bugün Çin’den başlayarak Balkanlara kadar birçok mıntıka da tesadüf etmek mümkündür.
177-Sancak-bükü: Yörük cemaatı olan bu köyün yerini de tesbit edemedik.
178-Saru Şeyh: Yörük taifesinden olan Saru Şeyhlilerin de bugün izine tesadüf edilmemektedir.
179-Saruyar: Saruyarlı yörük cemaatına mensupturlar. Ksatamonu sınırına yakın Elek-kozu mıntıkasındadırlar. Bunların bir kolu da Çerçiler bucağına iskan edilmiştir.
180-Selman-bükü, 181-Selman-şah: Bunlar yörük cemaatı olup, Taşköprü hudutları içerisindedirler.
182-Seng-viran: Ne yazık ki yerini bulamadık.
183-Sevdeş-bükü: Bu köye ait de bir ize rastlamadık.
184-Sevindik Deresi: Söz konusu köy yeri de tarafımızdan bulunamadı.
185-Sin-viran: Yukarıdakiler için geçerli olan durum, Sin-viran için de söz konusudur.
186-Sögütlü: Bunlar yörük taifesidir. Şimdi Saraydüzü’nde bulunmaktadırlar.
187-Sur-kalak: Maalesef Bu yerleşim yerini de tesbit edemedik.
188-Şad Nehir: Yörük cemaatı olup, bugünkü Şadılı olduğunu tahmin ediyoruz.
189-Şehir-viran: Bu köy günümüzde Taşköprü’dedir.
190-Şemseddin Zaviyesi: Bunlar da Hürrem-şah’a bağlı yörük cemaatıdırlar, ama birçok zaviye gibi bugün silinip gitmiştir.
191-Şeyh Ali Zaviyesi: Bir yörük zaviyesi olup, bugün izlerine tesadüf edilmemektedir.
192-Şeyh Murad Zaviyesi, 193-Şeyh Murad Zaviyesi: Kaynaklarda iki tane Şeyh Murad Zaviyesi geçmektedir. Farklı zaviyeler mi, yoksa aynı zaviyenin farklı yerlerde iki kere zikredilmesi mi bilemiyoruz. Yerlerini bulamadık.
194-Şeyhli: Yörük aşireti olup, Durağan ile Saraydüzü yolu arasındaki Şıhlı köyüdür.
195-Tamru-özü (Kafir-özü): Mevcut haritalarda izine raslayamadığımız köylerden.
196-Taylı-bükü: Boyabat-Durağan yolu üzerindeki Türkmen köyüdür. Bugün kelime Daylı şeklinde yumuşamıştır.
197-Dodurga, 198-Todurga-kiçi: 24 Oguz boyundan olan yörük cemaatıdır. Boyabat’ın kuzey-doğusunda sınır bölgesindedir.
199-Turnalar, 200-Turnalu: Bu köy adlarının da kaynakta farklı yerlerde farklı adlarla kaydedildiğini zannediyoruz. Bugün Tırnalı şeklinde bilinip, Gerze sınırındaki son köydür.
201-Urluca: Han-önü'nün tam güneyindedirler.
202-Uzun-çay: Adı geçen köy Gökçeağaç Sakızı’nın kuzey-batısındadır.
203-Ümranşah-bükü: Yerini bulamadık.
204-Vaşak Bayramça: Bugünkü Bayamca olarak bilinen, Sinop yolu ile Durağan yolu arasındaki köylerdendir.
205-Yagluca-bükü: Bu yerleşim yerini saptayamadık.
206-Yalak-bükü: Yalaklu Türkmen oymağındandırlar. Durağan sınırları içinde yaşarlar.
207-Yangacık: Yerini tesbit edemedik.
208-Yanalak: Esas Yanalak Durağan’dadır. Bugün isimleri Yeşil Köy olarak değiştirilmiştir.
209-Yaylacık: Yörük cemaatıdırlar. Bugün Durağan ilçesinin sınırında olup, Kaya-boğazı’nın kuzey-batısındadır.
210-Yemişlü: Afyon ve Taşköprü civarlarında da görülen yörük cemaatıdır. Onlar Çangal Dağının kuzey eteklerini yurt tutmuşlardır.
211-Yenice Köy, 212-Yenice-bükü, 213-Yenice-ot: Burası bugün Saraydüzü sınırlarındadır.
214-Yortan, 215-Yortan-ı Aluç: Sinop taraflarında yer alan yörük cemaatıdır.
216-Yumrucaktaş Mezrası: Yerini tesbit edemedik.
217-Zekeriya Bey Zaviyesi: Hürrem-şah’a bağlı Ayancık’taki zaviye olabilir.
Buraya kadar adını saydığımız köylerin görüleceği üzere bazılarının yerini tesbit ettik, bazılarının da mevkiini bulamadık. Bu da bize gösteriyor ki, zaman içerisinde bazı köyler ya sönmüşler veya ağır hayat şartlarına dayanamayarak yerlerini terkederek büyük kasabalara ya da şehirlere toptan göçmüşlerdir. Maalesef bu konuda Hanönü ve yöresi Türkiye’nin en talihsiz bölgelerindendir. Günümüzde de çoğu köy ekonomik yetersizlikler ve geri kalmışlık yüzünden terkedilmiştir. Son olarak bir de 1530 tarihli defterde geçmeyen, sonra kurulmuş veya bu yöreye yerleşmiş köyler bulunmaktadır. Bunların da bazılarını aşağıda saymaya çalışacağız.
1-Ak-yörük: Adı üzerinde yörük cemaatı olup, Karaca-ören’in batısındadır.
2-Arduç: Han-önü sınırında yer alan bir Türkmen köyüdür.
3-Arı-oglu: Yörük cemaatıdır ve Köprücek’in kuzeyindedir.
4-Asarcık: Büyük bir Türkmen aşiretidir. Birkaç mahalle halinde Boyabat’ın güneyinde yer alırlar.
5-Aşıklı: Boyabat’ın güney-batısındaki bir yörük köyüdür.
6-Bagluca: Türkmen cemaatıdır ve Boyabat’ın kuzeyinde yer alır.
7-Begişlü: Bir yörük oymağı olup, Boyalı Köyünün güneyindedir.
8-Bengü-belen: Yörük oymağıdır ve Boyabat’ın güney-batısındadırlar.
9-Binerli: Cumhuriyet’ten sonra yerleştirilmiş olan bir Kürt cemaatıdır. Pelitçik’in doğusundadır.
10-Bürnük: Konar-göçer Türkmen cemaatı olup, Sinop yolu üzerindedir. Hanönü Kavak köyüne bağlı Bürnük mahalleside bulunmaktadır.
11-Çaltu: Sinop yolunun doğusundaki Türkmen köyüdür.
12-Çeşnigir: kuzey-batıdaki Türkmen köyüdür.
13-Çulhalı: Boyabat-Sinop yolunun üzerindeki Türkmen köyüdür.
14-Çurkuşlar: Bir yörük cemaatıdır. Gazidere-tabaklu’sunun güney-batısındadır.
15-Dogrul: Yörük oymağıdır ve Kavacık’ın güney-batısında yer alırlar.
16-Dogucalu: Konar-göçer Türkmen aşiretidir. Saraydüzü yolunun batısında iskan edilmişlerdir.
17-Ekin-ören (Ekin-veren): Boyabat-Sinop yolunun solundaki bir yörük köyüdür.
18-Emir-oglu: Emirlü Türkmen cemaatıdır. Ak-koyunlu olmaları muhtemeldir. Boyabat’ın güney-batısındadırlar.
19-Esen-gazili: Boyabat’ın güneyinde yer alan Türkmen cemaatıdır.
20-Gök-çukur: Boyabat’ın kuzey-batısındaki ve Ayancık sınırına yakın olan bir yörük köyüdür.
21-Göve: Doğuda Durağan sınırında bulunan yörük köyüdür.
22-Hacı Ahmedli: Danişmendli veya Ak-koyunlu Türkmen aşireti olabilirler. Taşköprü yolunun güney tarafındadırlar.
23-Hamzalı: Boyabat-Sinop yolunun doğusundaki Türkmen köyüdür.
24-İmamlı: Boyabat-Durağan yolunun kenarındaki Türkmen yerleşim yeridir.
25-İsa-oglu: Çat-tepe’nin kuzeyindeki Türkmen oymağıdır.
26-Kadılar: Bir Türkmen oymağı olup, Esen-gazili’nin doğusundadır.
27-Katırlu: Boyabat-Saraydüzü yolunun dosunda yer alıp, yörük köyüdür.
28-Kaya-bogazı: Boyabat’ın kuzey-doğusundaki Türkmen köyüdür.
29-Killik: Adı geçen köy yörük olup, yerleşim yerleri Boyabat’ın güney-batısıdır.
30-Kova-çayırı: Boyabat’ın batısında, Kastamonu sınırındaki yörük köyüdür.
31-Kozanlı: Batıda Kastamonu sınırında yer alan bir Türkmen köyüdür.
32-Koz-kule: Boyabat’ın kuzey-doğusundaki Türkmen köyüdür.
33-Kumarlu: Yeni İsmi Örenköy Yörük cemaatıdırlar ve Boyabat’ın güney-batısındadır.
34-Kuru-saray: Boyabat’ın doğusunda yer alıp, Türkmen köyüdür.
35-Oglakçılar: Boyabat-Taşköprü yolunun kıyısındaki Türkmen köyüdür.
36-Okçu Mehmedlü: Mehmedlü Türkmen aşiretinin bir kolu olup, daha sonra Hacı Ahmedli’nin kuzeyine yerleşmiş olsalar gerek.
37-Paşalı-oğlu: Boyabat’ın kuzeyinde, Sinop’a yakın olan bir yörük köyüdür.
38-Pirefendi-deresi: Çorum sınırındaki son köy olup, yörük cemaatıdırlar.
39-Sarı-ağaç Çayırı: Saraydüzü yolunun doğusundaki köydür
40-Seyricek: Aşağı Seyricek, Yukarı Seyricek diye iki mahalledir. Yörük köyüdür.
41-Dağtabaklı: Bunlar da geniş bir Türkmen aşiretidir. Boyabat’ın çeşitli yerlerinde görülürler. Dağ-tabaklu, Cuma-tabaklu ve Gazidere-tabakluları mevcuttur.
42-Taş-hanlı: Boyabat’ın güney-batısında yer alan bir yörük oymağıdır.
43-Yabanlu: Boyabat-Taşköprü yolunun güneyindeki Türkmen köyüdür.
44-Yegren: Büyük bir Türkmen cemaatı olup, Yeni Camili, Kayalı ve Çakallu diye mahalleleri vardır. Bu köyler Boyabat’ın güneyindedirler.
45-Yeşil-çam: Boyabat’ın en kuzeyindeki Türkmen köylerinden birisidir.
46-Yılanlı: Kastamonu sınırındaki son Yörük köyüdür. Hanönü merkeze bağlı Yılanlı mahalleside bulunmaktadır.
1200
0
0
Hanönü coğrafi konumuna bakıldığında, dikkat edilecek olursa bu coğrafya tarih boyunca ve günümüzde Türk nüfusunun en yoğun olduğu bölgelerimizden biridir.
Bu çalışmayı yapmamızdaki amaçlardan birisi, Türklerin Anadolu’ya geldikleri zaman kalabalık bir gayri-Türk nüfus ile karşılaşmadıkları ve onlarla karışmadıklarını göstermek içindir. Bazı yabancı ve yerli araştırmacılar Türklerin Anadolu’ya çok az bir kütle ile geldikleri ve yerli ahaliyle karışarak yeni bir ırkın ortaya çıktığı yolundaki ilme ve tıbba aykırı görüşleri bugün artık çürümüştür. Eğer Anadolu üzerinde yapılan bu gibi çalışmalar bir araya getirilirse, Türkiye’de çok az bir gayri-Türk nüfusun var olduğu ortaya çıkar ve bunların da son zamanlara kadar Türkler arasına karışmadığı ve nesiller boyunca Türklerin bunları içlerine sokmadığı anlaşılır. Türk boylarında yabancılardan kız alma hadisesi çok nadir olmuş, böyle vakalar meydana geldiği zaman da halk kimin eşi Türk değil, kimin soyunda karışıklık var, bunu asla unutmamıştır. Ancak burada şunu da söylemek gerekir ki, şehir hayatındaki istisnalar bunun dışındadır. Maalesef son zamanlarda yapılan bir takım menfi propagandalar yüzünden kan bağının önemli olmadığı üzerinde durulması, Türk çocuklarının yabancılar ile evlenerek, soylarını kirletmeleri üzücü bir hadisedir.
Çalışmamıza esas olarak 16. yüzyıl başlarında tertip edilmiş Tapu Tahrir Defterlerinde geçen köy isimlerini aldık. Kastamonu Tapu Tahrir defterlerinde yer alan köylerin sayısı aşağı-yukarı 220 civarındadır. Bu köylerin bir kısmının daha sonraki düzenlemeler ile başka illerin veya ilçelerin sınırlarına kaydırıldığını görüyoruz. Burada takip edeceğimiz yol şudur: İlk önce 1530 tarihli defterdeki yer adlarını alfabetik sıra ile vermek. Özellikle bir çok köy Sinop iline kaymıştır.
1-Adil Bükü 2-Adil Yaylağı: Bugün böyle bir yer adına tesadüf edemedik. Adillilere hem oymak, hem aşiret, hem de cemaat olarak rastlanmaktadır.
3-Ağaç-viran: Yerini tesbit edemedik, ama Ayancık’a bağlı bir Ağaçlı Köyü bulunmaktadır.
4-Ağıl-kaya: Maalesef bu köy adını da bulamadık, fakat eski kayıtlarda Samsun, Bafra ve Çankırı bölgelerinde Ağıllı cemaatı yer almaktadır.
5-Ak-pınar: Bu köy Aşağı-Akpınar ve Yukarı-Akpınar diye ikiye ayrılmakta olup, Saraydüzü ilçesine bağlanmıştır.
6-Akça-bükü: Adı geçen köy bugün Durağan’dadır.
7-Akça-kilise: Akçakese şeklinde günümüzde adlandırılan bu köy Sinop yolu üzerinde, Çulhalı ve Bürnük arasında yer almaktadır.
8-Akça-su: Gökçeağaç sınırları içerisinde kalmıştır.
9-Alaban Mezrası: Alaban adı herhalde bugün Alaman’a dönüşmüş olup, Maruf-alınca’nın güneyindedir.
10-Alaca-inek: Bu köyün Kolaz taraflarında olabileceğini sanıyoruz.
11-Alaca-kenisa: Böyle bir köye tesadüf etmedik.
12-Alınca Mezrası: Maruf-alınca’ya ait bir yayla olabilir.
13-Alibey-bükü: Bugünkü Alibeyli olup, Boyabat merkezine en yakın köylerdendir.
14-Ali Fakih: Söğütlü olarak da bilinmektedir. Bunlar yörük cemaatıdır, Daday-Eflani hududuna yerleşmişlerdir.
15-Alp-arslan: Bugün Alp-Arslan Kastamonu'nun güneyindedir.
16-Aluç: Adı geçen köy Boyabat'ın kuzeyinde, Karandu'nun güneyinde olup, bunlar Boz-ulus’a bağlı bir Türkmen cemaatıdır. Aluçların bir kısmı Çankırı, Malatya ve Karaman’dadır. Hanönü ilçemize bağlı Kavak Köyüne bağlı Aluç mahallesi bulunmaktadır.
17-Arak-bükü: Yerini tesbit edemedik, ama Kargı sınırları içerisinde bir Arık Köyü vardır.
18-Asma-paresi: Maalesef elimizdeki coğrafi kaynaklarda bugün, bu yeri tesbit edemiyoruz.
19-Avare-bükü: Karaca-ören'in güney-batısındadır.
20-Avlagu-bükü: Avlagu-sökü olarak Yenikonak ilçesinde yer almaktadır.
21-Avlaguc-bükü: 22-Avlagucuk Yaylası: Biz Avlagucuk’u Saraydüzü’ne bağlı olan Avluca ile alakalı görmekteyiz.
23-Bayatlar: Bayatlı veya Bayat cemaatı 24 Oguz boyundan biri olup, Anadolunun birçok yerine dağıtılmıştır. Bunlardan birisi de tarihte Boyabat kazasına bağlı olan Bayat’tır, ancak şimdi burası Durağan’a bağlıdır.
24-Bektaş-bükü: Bektaşlı Türkmenleri Anadolu’nun pekçok yerine yerleşmiş konar-göçer cemaattır. Bektaş Köyü Sinop yolu üzerindedir.
25-Beycügez: Yerini tesbit edemedik, ama Durağan’a ait bir Bey-bükü’nün de bulunduğunu göz-ardı edemeyiz.
26-Beglibili (Beylerbeyi): Beglilü yörük taifesi olup; Boyabat, Maraş, Hamid, Kütahya, Aydın, Ankara, Bursa ve Kayseri gibi yerleri kendilerine yurt tutmuşlardır. İlçemiz ve çevresinde bu ad ile alakalı bir mevkiye rastlamadık.
27-Bolar Beg: Adından da anlaşılacağı üzere bu yer adı Bolar adındaki bir aşiret veya cemaat beyinin adını taşımaktadır. Maalesef bugün böyle bir yer yoktur.
28-Boyalı: Yörük cemaatıdır. Kastamonu, Afyon ve Çankırı gibi birçok yere dağılmışlardır. Boyalı Köyü, Boyabat’ın güney tarafında Kese Köy ile Benişli (veya Begişlü) arasındadır. Ayrıca bunların bir kolu Boyabat-Gerze sınırına yerleşmiştir.
29-Boyundurcuk: Bugün Taşköprü sınırları içerisinde olup; Müseyit olarak da bilinmektedir.
30-Bozca-armut: Bu köy adına hem Taşköprü, hem de Kargı’da Boz-armut şeklinde tesadüf ediyoruz.
31-Böcük: Taşköprü’deki Böcü Köyü’dür.
32-Budak-bükü: Budaklılar bir Türkmen cemaatıdır, ancak böyle bir yerleşim yeri bugün yoktur.
33-Budan-seküsü: Yerini maalesef tesbit edemedik.
34-Burak (veya Ak-viran/Ak-ören): Buraklı Türkmen cemaatı Begdili aşiretindendir ve Anadolu’nun pekçok yerinde görülürler. Ak-viran Yenikonak ilçesi sınırları içerisinde kalmıştır.
35-Bülbüloğlu: Bu köyün yerini de bulamadık.
36-Cemal-bükü: Bülbüloğlu için geçerli olan bu köy için de geçerlidir.
37-Cemaleddin Köyü, 38-Cemaleddin-bükü: Cemaleddin boyu yörük olup, esas yerleşim bölgeleri Adana yöresidir. Boyabat’taki Cemaleddin Köyü kuzeyde, Sinop yolu üzerindedir.
39-Cibalar: Böyle bir köye rastlamadık.
40-Cimidar: Cimdar olarak adlandırılan köy Hanönü ilçesi sınırları içerisindedir.
41-Çağlı (Çavlu): Çankırı ve Niğde bölgelerinde de yerleşik olan Türkmen cemaatıdır. Ayancık’a bağlı Çaylı-oğlu ile ilgisi olabilir.
42-Çakırçay (Çakır-oglu): Hanönü ilçesi sınırları içerisindedir.
43-Çarşak: Bu yörük cemaatı esasen Ankara Sancağı vergi nüfusuna kayıtlı idi. Çarşak, Çayı sesiylede ünlüdür..
44-Çat: Durağan yolu üzerindedir ve Türkmen köyüdür.
45-Çatalca-göl: Bu köyün yerini tesbit edemedik.
46-Çay-başı: Hanönü güney doğusunda bulunan bir yörük köyüdür.
47-Çay-çatı: Bugünkü Boyabat Dere-çatı Köyü ile alakalı olması muhtemel bir yörük köyüdür.
48-Çigil-oglu: Çigiller çok eski Türk boylarından birisidir. Günümüzde Çigil-oglular Kastamonu merkeze göçmüşlerdir.
49-Çoban-beg: Bu yer ismi herhalde Kastamonu bölgesinde hüküm sürmüş (1213-1309) Çobanlılar Begliğinden kalmadır. Çobanlar, Kargı ilçesi sınırları içerisinde kalmıştır.
50-Çomran: Maraş bölgesinde görülen bir yörük cemaatıdır. Çomran Köyü halihazırda Saraydüzü ilçesindedir.
51-Çorak: Bunlar yörük taifesinden olup, Çankırı’da da bulunurlar. Bir oymağı güney-doğuda Durağan-Vezirköprü sınırında olan Çorak Köyü bugün Boyabat ile birleşmiştir.
52-Çorum Divanı: Bugünkü Bürüm’ün bulunduğu yerdir. Bir yörük oymağıdır. Çorumlu yörükleri bunlardandır.
53-Çukurhan Çukurlu yörük cemaatındandırlar. Ankara, Edirne ve Afyonda’da vardırlar. Boyabat’ın kuzeyindeki Çukurhan Köyü burasıdır.
54-Darı-özü: Kayaboğazı’nın kuzeyinde bulunan bir Türkmen köyüdür.
55-Daruca: Bunlar Darucalu Türkmen cemaatındandırlar. Sivas, Halep, Balıkesir, Karaman, Aydın vilayetlerinde de yaşamaktadırlar ve Boyabat’ın Darı-özü Köyü ile ilgili bir mahalle olabilir.
56-Davud Zemini: Davudlu yörük cemaatından olup, Killik tarafında bir yerleşim yeridir.
57-Deri: Maalesef bu köyün mahallini elimizdeki kaynaklarda bulamadık.
58-Dere-kolaz: Türkmen cemaatından olup, bugünkü Killik’in batısında bulunan Dere civarlarında olmalıdır.
59-Dogan-bükü: Böyle bir yer adına rastlamadık, fakat Ayancık’a bağlı bir Doganlı Köy bulunmaktadır.
60-Donguz-çayı: Yerini tesbit edemedik.
61-Durmuş, 62-Durmuş-bükü, 63-Durmuş-yeri (Seki Mezrası): Bunlar Durmuşlu Türkmen cemaatından olup, Maraş’ta sıkça görülürler. Maalesef Durmuşlulara ait bir yere ilçemiz ve çevresinde tesadüf etmedik.
64-Eğlence: Eglenceli Türkmen cemaatından olup, Boyabat ve Sinop’tan başka Adana, İçel, Ünye’de de iskan edilmişlerdir. Eğlence Sinop yolunun batısında, Ömer köy'ün kuzeyindedir.
65-Elek-kozu, 66-Elek-kozlu: Bugünkü Elek Dağı yöresinde ve Kastamonu sınırındaki son köy olup, yörük cemaatındandırlar.
67-Elmacık-bükü: Elmacık Köyü yörük cemaatından olup, Kastamonu’nun birçok yeri ile Anadolu’nun çeşitli bölgelerinde bulunurlar.
68-Engil-ekin: Yörük taifesinden olup, Boyalı ile komşudur.
69-Erim: Böyle bir isimde köye rastlamadık.
70-Erkeç: Yörük taifesinden olup, Boyabat’ın güney tarafındadır.
71-Erune-i Çatı: Bugünkü Dere-çatı bölgesi.
72-Erüklü: Yörük cemaatına dahildirler. Sinop’tan başka Adana, Maraş, Alanya, Karamürsel ve Keşan yörelerinde bulunmaktadırlar. Bugün Erüklü Yenikonak’a bağlıdır.
73-Eslek: Yerini tesbit ettik, fakat bu köy de birçokları gibi onlarca sene önce terkedilmiştir. Burası Dağtabaklı Köyü ile Boyalı Yaylası yolu üzerindedir.
74-Fınducak: Fınduklu yörük cemaatındandırlar. Dağtabaklı Köyünün kuzeyindedirler. Bu yörük cemaatının bir bölümü Gerze'nin güney-batısında olup, onları Osmancık ve Afyon’da da görüyoruz. Hanönü ilçesindede bu isimle anılan yer mevcuttur.
75-Garib-özü: Mevkiini tesbit edemedik, fakat Taşköprü’ye bağlı bir Garib-şah Köyü vardır. Garib-özü’nün, Garib-şah ile ne dereceye kadar ilişkisi vardır, bunu bilemiyoruz.
76-Gelin-bükü: İlçemiz köylerindendir.
77-Geric Zaviyesi: Yerini bulamadık, ama bugün Dağ-tabaklu Köyünün olduğu mevkiye bitişik Geric adlı bir bölge vardır.
78-Gökçeağaç: Hanönü ilçemizdedir.
79-Gönen-viranı: Gönenli yörük cemaatındandırlar ve Maraş, Adana, Balıkesir illerinde de yerleşmişlerdir.
80-Göynük-viranı, 81-Göynücük-viran Yaylası: Yörük cemaatından olup, Saraydüzü’ne bağlıdırlar.
82-Güvercinlik, 83-Güvercinlik Divanı: Bu yerleşim yeri artık Osmancık sınırları içerisindedir.
84-Hacı Alim Mezrası: Taşköprü’de bulunan Hacı Ali Köyü ile bir irtibatı olabilir.
85-Hacı-bükü: Bu köyü de bulamadık, ama Saraydüzü’ndeki Hacı-çayı ile ilgili bir yer olabilir.
86-Hacı-oğlanı: Yenikonak’a bağlı bugünkü Hacı-oğlu Köyüdür.
87-Halla-bükü: Adı geçen köy şimdi Hanönü ilçesine bağlı Halka-bükü’dür ve Alka-Evli aşiretidir.
88-Hamidlü, 89-Hamid-kırı: Yörük cemaatıdır. Boyabatlılar arasında Hemitlü olarak bilinir.
90-Hasan (Hacı Zemini): Hasanlı Köyü günümüzde Taşköprü ilçesine bağlıdır.
91-Hattap-yeri: Hanönü içerisinde böyle bir yer yoktur, fakat Ayancık’a bağlı bir Hatip Köyü bulunmaktadır.
92-Hatun: Bugünkü Kadınlı olup, Taşköprü yolunun sağında, Ilıca’nın kuzeyindedir.
94-Ilıca, 95-Ilıca-bükü: 16. yüzyıldaki kayıtlara göre iki tane Ilıca vardır. Bunlardan birisi herhalde Boyabat-Taşköprü yolu üzerindeki Ilıca’dır.
96-İbrahim Beg: Bu adı taşıyan yerleşim yeri herhalde Candar-ogulları sülalesinden gelen Gıyaseddin İbrahim Beg (1340-1345) veya Taceddin İbrahim Beg (1440-1443) adına kurulmuş olmalıdır. Bugün İbrahim adında bir köye rastlamıyoruz.
97-İlyas Mezrası: İlyaslı yörük cemaatına ait bir köy sınırlarımız içerisinde yoktur, fakat Hacı İlyas Kastomunu merkeze bağlı bir köydür.
98-İskat-bükü (Asaf Yeri): Bu köy İsa-oglu şeklinde söyleniyor olabilir. Boyabat’ın kuzey-doğusunda Çat-tepe’ye komşudur.
99-İsmail Beg Bükü: Adı geçen köyün Candar-ogullarından Kemaleddin İsmail Beg’den (1443-1461) geldiğini sanıyoruz. Günümüzde bu adla geçen bir yer bulamadık.
100-İsmail b. Mehmed Zaviyesi: İsminden de anlaşılacağı üzere bir zaviye olan böyle bir yere tesadüf etmedik.
101-İvaz Fakih: Bu da bir derviş adından gelen yerleşim yeridir. Bugün böyle bir yer yoktur.
102-Kabız-bükü: Maalesef burasını da tesbit edemedik.
103-Kadı-deresi: Türkmen cemaatıdır. Boyabat’ın batısında olan bu köy, Gazi-deresi olarak bilinmektedir.
104-Kafir-seküsi, 105-Kafir-viranı: Malic Yeri diye de bilinen bu iskan yerlerini bulamadık.
106-Kapan: Böyle bir köy bilinmiyor.
107-Kara-ağaç: Bu köy iki mahalle halindedir. Büyük Kara-ağaç ve Düz Kara-ağaç. Bunlara bağlı bir de Kabalma vardır. Hanönü’nün güney doğusundadır.
108-Kara-bürçek: Karabürçekli yörük cemaatından olup Hanönü ile Boyabat arasındadırlar. Araç ve Bursa gibi bölgelere de yerleşmişlerdir. Taşköprü ve Kargı sınırları içerisinde de iki Kara-bürçek köyüne rastlanılmaktadır.
109-Karaca-bükü: Bunlar Karacalı Türkmen aşiretindendirler. Kastamonu, Çorum, Çankırı, Maraş gibi bölgelere yayılmışlardır. Burası muhtemelen Karaca-ören civarıdır.
110-Kara-çay: Adı geçen köy bugün Saraydüzü’ndedir.
111-Karaca-Kilise: Burası Kargı’dadır ve günümüzde Karakese olarak bilinmektedir.
112-Karaca-viran (Karaca-ören): Karacalı Türkmen aşiretindendirler. Bu köy, Boyabat-Taşköprü yolundaki ilk köydür.
113-Karandu, 114-Karandu-bükü: Bu yörük cemaatına ait iki köy tesbit ettik. Birisi Engil-eğin’in mahallesi, diğeri de Sinop tarafındadır.
115-Karbansaray Yaylası: Ne yazık ki buranın mevkiini de tesbit edemedik.
116-Karı-bükü: Karbansaray (Kervansaray) için söz konusu olan durum burası için de geçerlidir.
117-Kavacuk: Yörük cemaatı. Ogul-kadın üzerindedir.
118-Kavak, 119-Kavak Mezrası: Anadolu’nun birçok yerinde görülen yörük cemaatıdır. Hanönü ilçemizin Kavak köyü vardır.
120-Kayı: Kayılar 24 Oguz boyundan birisidir. Bölgemizdeki Kayılar Çorum tarafına gitmişlerdir.
121-Kaymaz Mezrası: Bir Türkmen cemaatı olan Kaymazlara Türkiye’nin başka yerlerinde de rastlanmaktadır. Burada entresan olan Tahrir defterinde Kaymaz Köyünün asıl adı değil, mezrasının geçiyor olmasıdır. Herhalde bu köyün sadece mezrası Bölgemiz sınırları içindeydi. Asıl cemaat Bölgemizi terkedince mezra da yok olmuş olmalıdır.
122-Keşler-bükü: Türkmen cemaatı olup; İçel, Adana ve Afyon’da da görülürler.
123-Kılıçlı (Espiyeli Kılıçlı): Boyabat ve çevresindeki kazalarda çokça rastlanan Kılıçlı yörük cemaatındandırlar.
124-Kıyı-bükü: Bu köyün yerini ne yazık ki bulamadık.
125-Kızıl-oglan: Kızıllu Türkmen cemaatındandırlar. Yeri Taşköprü’dedir.
126-Kızılca Fakih: Daha önce adları geçen Ali Fakih, İvaz Fakih gibi Anadolu dervişlerinden birisinin adıdır. Büyük ihtimalle tekke veya zaviye mıntıkası olan bu yer, daha sonraki yüzyıllarda sönmüştür.
127-Kızılca-pelid, 128-Kızılca-viran: Türkmen cemaatından olup, şimdi Durağan ilçesi sınırları içerisindedirler.
129-Kilid-bükü: Böyle bir yer adına tesadüf etmedik.
130-Koca-bükü: Bu köy Taşköprü’dedir.
131-Koçumlar: Koçumanlu Türkmen aşiretindendirler. Çankırı’da da bulunan Koçumanlular, bugün Taşköprü ilçesine bağlıdırlar.
132-Kolaz, 133-Kolaz-deresi: Bunlar yörük cemaatındandırlar. Ancak bugün böyle bir yer adına rastlanmamakla beraber, Boyabat’ın güney-batısındaki yerleşim yerlerine genel manada Kolaz denmektedir.
134-Korucak, 135-Korucuk, 136-Koruculuk: Adı geçen köyler Saraydüzü bölgesindedir.
137-Kozluca: Yörük cemaatındandırlar. Edirne ve Afyon’da da görülüyorlar. Uluköy’ün üzerinde bir Kozluca ile Dogrul’un mahallesi durumunda olan bir Kozluca ve Darı-özü'nün kuzey-doğusunda başka bir Kozluca vardır.
138-Köprü-başı: Bu köy şimdi Kargı’dadır.
139-Köprücek: Taşköprü sınırında olan bu köy yörük cemaatıdır.
140-Köy-bükü: Yerini bulamadığımız köylerden birisidir.
141-Kulac: Kulaccalu yörük cemaatındandırlar. Maraş’ta da iskan edilmiş olan bu cemaaata ait bir köy Boyabat’ta artık yoktur.
142-Kulaş: Boyabat’ta bu köye ait de bir iz yoktur.
143-Kulpar Mezrası: Bu mezrada artık tarihe gömülmüştür.
144-Kurt, 145-Kurt-viranı: Kurtlu Türkmen cemaatındandırlar. Boyabat-Sinop yolu üzerinde, sınırdaki köydür.
146-Kurt Hasan: Kurucusunun adını taşıdığı anlaşılan bu köy ismiyle bir yer yoktur. Taşköprü’de bulunan Hasanlı Köyü ile bir alakası olabilir.
147-Kut-bükü: Maalesef bu köyü de bulamadık.
148-Mahmud-bükü: Bu yer Durağan ilçesinde, şimdiki Hacı Mahmudlu olsa gerek.
149-Mehmedlü, 150-Mehmedlü Yaylası: Türkmen aşiretidirler. Boyabat’ın güneyinde ve Sinop yolu üzerinde iki oymakları vardır.
151-Mesud Fakih Yeri: Anadolu dervişlerinden birisine ait tekke veya zaviye yeridir, ancak bugün böyle bir yere tesadüf etmiyoruz.
152-Mora-deresi: Burası şimdi Kargı’ya bağlıdır ve adı Uzunyurt olarak değiştirilmiştir.
153-Musa-özü: Bugün Kara Musalı olarak bilinen Türkmen aşiretindendirler. Boyabat’ın güney-batısındaki köylerdendir.
154-Musaca: Musacalu Türkmen aşiretine mensup bu köyün yerini tesbit edemedik.
155-Muştular-bükü: Adı geçen yerleşim birimine de rastlamadık.
156-Mümin-özü: Müminlü yörük cemaatından olan bu köy de bugün haritalarımızda gözükmüyor.
157-Nikel: Burası şimdi Taşköprü’ye bağlıdır ve adı İkizler olarak değiştirilmiştir.
158-Oda Zaviyesi: Bu yerleşim yeri herhalde Durağan’daki Hürrem-şah Tekkesine bağlı bir zaviye olsa gerek. Ancak bugün bu ad ile herhangi bir yer yoktur.
159-Oglan-sini: Maalesef yerini bulamadık.
160-Ogul-ı kadim: Biz Ogul-ı kadim’in zaman içerisinde Ogul-kadın şekline dönüşmüş olabileceğini düşünüyoruz ve burası Boyabat’ın güney-batısındaki bir dağ köyüdür.
161-Orta-öz: Bu köy şimdi Taşköprü ilçesine bağlıdır.
162-Osman-bükü,Osman Sofu Zaviyesi: Hürrem-şah Tekkesine bağlı bir yerleşim yeridir. Bugünkü Boyabat-Sinop yolu kavşağındadır.
164-Oyum-ağacı: Taşköprü sınırları içerisinde kalmış köylerden birisidir.
165-Öbecik: Yerini tesbit edemediğimiz bir köydür.
166-Ömer-bükü: Ömerli yörük cemaatındandırlar. Ömer-bükü Durağan'ın doğusundadır. Herhalde bu Ömer'in en son yerleşme yeri Kastamonu olmuştur.
167-Ören-özü: Bu yerleşim yeri Kargı’ya bağlıdır.
168-Öşek: Yeni Adı Yazıköy Büyük bir Türkmen cemaatıdırlar. Bir kolu Küre kazasında olup, Boyabat’ın güney-batısında da yer alırlar. Ancak bu arada şunu da söylemek gerekir ki, Kıpçak grupları içerisinde bir Öşek boyu vardır
169-Özlüce: Maalesef bu köyün de yerini bulamadık.
170-Pelid-özü: Mora ile Göl arasında Kargı sınırları içindedir.
171-Pelid-sekisi: Samsun'a bağlı Çatak'ın doğusundadır.
172-Pelidçük: Bunlar yörük cemaatıdırlar ve Han-önü'nün doğusundadırlar.
173-Porsuk: Adı geçen köyün de yerini tesbit edemedik.
174-Sakız-bükü, 175-Sakızcık Köyü: Boyabat-Taşköprü-Ayancık Yolu kavşağında olan bir Türkmen köyü olup, bugün nahiye durumuna gelmiştir.
176-Salar: Salarlu Türkmen boyundandırlar. Bilindiği gibi Salarlar (Salur, Salır vs.) 24 Oguz boyu içerisinde en meşhurlarından birisidir. Salarlara bugün Çin’den başlayarak Balkanlara kadar birçok mıntıka da tesadüf etmek mümkündür.
177-Sancak-bükü: Yörük cemaatı olan bu köyün yerini de tesbit edemedik.
178-Saru Şeyh: Yörük taifesinden olan Saru Şeyhlilerin de bugün izine tesadüf edilmemektedir.
179-Saruyar: Saruyarlı yörük cemaatına mensupturlar. Ksatamonu sınırına yakın Elek-kozu mıntıkasındadırlar. Bunların bir kolu da Çerçiler bucağına iskan edilmiştir.
180-Selman-bükü, 181-Selman-şah: Bunlar yörük cemaatı olup, Taşköprü hudutları içerisindedirler.
182-Seng-viran: Ne yazık ki yerini bulamadık.
183-Sevdeş-bükü: Bu köye ait de bir ize rastlamadık.
184-Sevindik Deresi: Söz konusu köy yeri de tarafımızdan bulunamadı.
185-Sin-viran: Yukarıdakiler için geçerli olan durum, Sin-viran için de söz konusudur.
186-Sögütlü: Bunlar yörük taifesidir. Şimdi Saraydüzü’nde bulunmaktadırlar.
187-Sur-kalak: Maalesef Bu yerleşim yerini de tesbit edemedik.
188-Şad Nehir: Yörük cemaatı olup, bugünkü Şadılı olduğunu tahmin ediyoruz.
189-Şehir-viran: Bu köy günümüzde Taşköprü’dedir.
190-Şemseddin Zaviyesi: Bunlar da Hürrem-şah’a bağlı yörük cemaatıdırlar, ama birçok zaviye gibi bugün silinip gitmiştir.
191-Şeyh Ali Zaviyesi: Bir yörük zaviyesi olup, bugün izlerine tesadüf edilmemektedir.
192-Şeyh Murad Zaviyesi, 193-Şeyh Murad Zaviyesi: Kaynaklarda iki tane Şeyh Murad Zaviyesi geçmektedir. Farklı zaviyeler mi, yoksa aynı zaviyenin farklı yerlerde iki kere zikredilmesi mi bilemiyoruz. Yerlerini bulamadık.
194-Şeyhli: Yörük aşireti olup, Durağan ile Saraydüzü yolu arasındaki Şıhlı köyüdür.
195-Tamru-özü (Kafir-özü): Mevcut haritalarda izine raslayamadığımız köylerden.
196-Taylı-bükü: Boyabat-Durağan yolu üzerindeki Türkmen köyüdür. Bugün kelime Daylı şeklinde yumuşamıştır.
197-Dodurga, 198-Todurga-kiçi: 24 Oguz boyundan olan yörük cemaatıdır. Boyabat’ın kuzey-doğusunda sınır bölgesindedir.
199-Turnalar, 200-Turnalu: Bu köy adlarının da kaynakta farklı yerlerde farklı adlarla kaydedildiğini zannediyoruz. Bugün Tırnalı şeklinde bilinip, Gerze sınırındaki son köydür.
201-Urluca: Han-önü'nün tam güneyindedirler.
202-Uzun-çay: Adı geçen köy Gökçeağaç Sakızı’nın kuzey-batısındadır.
203-Ümranşah-bükü: Yerini bulamadık.
204-Vaşak Bayramça: Bugünkü Bayamca olarak bilinen, Sinop yolu ile Durağan yolu arasındaki köylerdendir.
205-Yagluca-bükü: Bu yerleşim yerini saptayamadık.
206-Yalak-bükü: Yalaklu Türkmen oymağındandırlar. Durağan sınırları içinde yaşarlar.
207-Yangacık: Yerini tesbit edemedik.
208-Yanalak: Esas Yanalak Durağan’dadır. Bugün isimleri Yeşil Köy olarak değiştirilmiştir.
209-Yaylacık: Yörük cemaatıdırlar. Bugün Durağan ilçesinin sınırında olup, Kaya-boğazı’nın kuzey-batısındadır.
210-Yemişlü: Afyon ve Taşköprü civarlarında da görülen yörük cemaatıdır. Onlar Çangal Dağının kuzey eteklerini yurt tutmuşlardır.
211-Yenice Köy, 212-Yenice-bükü, 213-Yenice-ot: Burası bugün Saraydüzü sınırlarındadır.
214-Yortan, 215-Yortan-ı Aluç: Sinop taraflarında yer alan yörük cemaatıdır.
216-Yumrucaktaş Mezrası: Yerini tesbit edemedik.
217-Zekeriya Bey Zaviyesi: Hürrem-şah’a bağlı Ayancık’taki zaviye olabilir.
Buraya kadar adını saydığımız köylerin görüleceği üzere bazılarının yerini tesbit ettik, bazılarının da mevkiini bulamadık. Bu da bize gösteriyor ki, zaman içerisinde bazı köyler ya sönmüşler veya ağır hayat şartlarına dayanamayarak yerlerini terkederek büyük kasabalara ya da şehirlere toptan göçmüşlerdir. Maalesef bu konuda Hanönü ve yöresi Türkiye’nin en talihsiz bölgelerindendir. Günümüzde de çoğu köy ekonomik yetersizlikler ve geri kalmışlık yüzünden terkedilmiştir. Son olarak bir de 1530 tarihli defterde geçmeyen, sonra kurulmuş veya bu yöreye yerleşmiş köyler bulunmaktadır. Bunların da bazılarını aşağıda saymaya çalışacağız.
1-Ak-yörük: Adı üzerinde yörük cemaatı olup, Karaca-ören’in batısındadır.
2-Arduç: Han-önü sınırında yer alan bir Türkmen köyüdür.
3-Arı-oglu: Yörük cemaatıdır ve Köprücek’in kuzeyindedir.
4-Asarcık: Büyük bir Türkmen aşiretidir. Birkaç mahalle halinde Boyabat’ın güneyinde yer alırlar.
5-Aşıklı: Boyabat’ın güney-batısındaki bir yörük köyüdür.
6-Bagluca: Türkmen cemaatıdır ve Boyabat’ın kuzeyinde yer alır.
7-Begişlü: Bir yörük oymağı olup, Boyalı Köyünün güneyindedir.
8-Bengü-belen: Yörük oymağıdır ve Boyabat’ın güney-batısındadırlar.
9-Binerli: Cumhuriyet’ten sonra yerleştirilmiş olan bir Kürt cemaatıdır. Pelitçik’in doğusundadır.
10-Bürnük: Konar-göçer Türkmen cemaatı olup, Sinop yolu üzerindedir. Hanönü Kavak köyüne bağlı Bürnük mahalleside bulunmaktadır.
11-Çaltu: Sinop yolunun doğusundaki Türkmen köyüdür.
12-Çeşnigir: kuzey-batıdaki Türkmen köyüdür.
13-Çulhalı: Boyabat-Sinop yolunun üzerindeki Türkmen köyüdür.
14-Çurkuşlar: Bir yörük cemaatıdır. Gazidere-tabaklu’sunun güney-batısındadır.
15-Dogrul: Yörük oymağıdır ve Kavacık’ın güney-batısında yer alırlar.
16-Dogucalu: Konar-göçer Türkmen aşiretidir. Saraydüzü yolunun batısında iskan edilmişlerdir.
17-Ekin-ören (Ekin-veren): Boyabat-Sinop yolunun solundaki bir yörük köyüdür.
18-Emir-oglu: Emirlü Türkmen cemaatıdır. Ak-koyunlu olmaları muhtemeldir. Boyabat’ın güney-batısındadırlar.
19-Esen-gazili: Boyabat’ın güneyinde yer alan Türkmen cemaatıdır.
20-Gök-çukur: Boyabat’ın kuzey-batısındaki ve Ayancık sınırına yakın olan bir yörük köyüdür.
21-Göve: Doğuda Durağan sınırında bulunan yörük köyüdür.
22-Hacı Ahmedli: Danişmendli veya Ak-koyunlu Türkmen aşireti olabilirler. Taşköprü yolunun güney tarafındadırlar.
23-Hamzalı: Boyabat-Sinop yolunun doğusundaki Türkmen köyüdür.
24-İmamlı: Boyabat-Durağan yolunun kenarındaki Türkmen yerleşim yeridir.
25-İsa-oglu: Çat-tepe’nin kuzeyindeki Türkmen oymağıdır.
26-Kadılar: Bir Türkmen oymağı olup, Esen-gazili’nin doğusundadır.
27-Katırlu: Boyabat-Saraydüzü yolunun dosunda yer alıp, yörük köyüdür.
28-Kaya-bogazı: Boyabat’ın kuzey-doğusundaki Türkmen köyüdür.
29-Killik: Adı geçen köy yörük olup, yerleşim yerleri Boyabat’ın güney-batısıdır.
30-Kova-çayırı: Boyabat’ın batısında, Kastamonu sınırındaki yörük köyüdür.
31-Kozanlı: Batıda Kastamonu sınırında yer alan bir Türkmen köyüdür.
32-Koz-kule: Boyabat’ın kuzey-doğusundaki Türkmen köyüdür.
33-Kumarlu: Yeni İsmi Örenköy Yörük cemaatıdırlar ve Boyabat’ın güney-batısındadır.
34-Kuru-saray: Boyabat’ın doğusunda yer alıp, Türkmen köyüdür.
35-Oglakçılar: Boyabat-Taşköprü yolunun kıyısındaki Türkmen köyüdür.
36-Okçu Mehmedlü: Mehmedlü Türkmen aşiretinin bir kolu olup, daha sonra Hacı Ahmedli’nin kuzeyine yerleşmiş olsalar gerek.
37-Paşalı-oğlu: Boyabat’ın kuzeyinde, Sinop’a yakın olan bir yörük köyüdür.
38-Pirefendi-deresi: Çorum sınırındaki son köy olup, yörük cemaatıdırlar.
39-Sarı-ağaç Çayırı: Saraydüzü yolunun doğusundaki köydür
40-Seyricek: Aşağı Seyricek, Yukarı Seyricek diye iki mahalledir. Yörük köyüdür.
41-Dağtabaklı: Bunlar da geniş bir Türkmen aşiretidir. Boyabat’ın çeşitli yerlerinde görülürler. Dağ-tabaklu, Cuma-tabaklu ve Gazidere-tabakluları mevcuttur.
42-Taş-hanlı: Boyabat’ın güney-batısında yer alan bir yörük oymağıdır.
43-Yabanlu: Boyabat-Taşköprü yolunun güneyindeki Türkmen köyüdür.
44-Yegren: Büyük bir Türkmen cemaatı olup, Yeni Camili, Kayalı ve Çakallu diye mahalleleri vardır. Bu köyler Boyabat’ın güneyindedirler.
45-Yeşil-çam: Boyabat’ın en kuzeyindeki Türkmen köylerinden birisidir.
46-Yılanlı: Kastamonu sınırındaki son Yörük köyüdür. Hanönü merkeze bağlı Yılanlı mahalleside bulunmaktadır.
1200
0
0
