(1) Bayram Namazının Vucûbiyeti
(405) Amre bin Revaha (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bayram namazlarında her izar sahibi kimsenin musallaya çıkması vacibdir!’ buyurdu.”
Ahmed 27082, Ebu Nuym el-Hilye 7/163, Tayalisi 1622, Beyhaki 3//306, Albânî Cami 7105
(406) Ümmi Atiyye (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları, perde ehli kadınları musallaya çıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve Müslümanların dualarını müşahede eder onlara iştirak ederler dedi.
Ben:
−Ya Rasulallah! Herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor? dedim.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin!’ buyurdu.”
Müslim 890/12, Buhari 936, Ebu Davud 1136, Nesei 1557, İbni Mace 1307, Darimi 1/377, Ahmed 5/84, 85
(407) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya çıkmalarını emrederdi.”
Ahmed 2054, Tayalisi 1622, İbni Ebi Şeybe 2/87/1, Albânî Cami 4888
(408) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bir Ramazan veya Kurban Bayramı günü ben, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber musallaya çıktım. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını kıldırdı sonra hutbe okudu...”
Not: Bu hadisle kast edilen, çocukların da bayram namazlarına iştirak etmesinin meşruluğudur. Çünkü Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) o zaman çok küçük çocuktu.
Buhari 932, Müslim 884/2, Humeydi 476, Ebu Davud 1142, Nesei 1568, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1273, Begavi 1102, İbni Huzeyme 1437, İbni Hibban 2824, Ahmed 1/242
(2) Bayram Namazının Vakti
(409) Yezid bin Humeyr Er-Rahabiy şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabından Abdullah bin Busr (Radiyallahu Anh) insanlarla birlikte Ramazan veya Kurban Bayramı günü musallaya çıktı.
İmamın bayram namazını geciktirmesini redderek şöyle dedi:
−Şüphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti kerahet vaktinin geçtiği ve nafile kılmanın mubah olduğu zamandır.”
Ebu Davud 1135, İbni Mace 1317, Hakim 1/295, Beyhaki 2/282, Albânî 3/101
(3) Bayram Namazı İçin Ezan ve Kamet Yoktur!
(410) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım birçok defa kıldım.”
Müslim 887/7, Ebu Davud 1148, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Ebi Şeybe 2/74/1, Begavi 1100, Ahmed 5/9198, İbni Hibban 2819
(411) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden önce ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı.”
Müslim 885/4, Ebu Davud 1141, Nesei 1574, Darimi 1/375, İbni Huzeyme 2/356, Beyhaki 3/296, Ahmed 3/318
(4) Bayram Namazı Hutbeden Öncedir
(412) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
−‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyuruyordu.”
Buhari 914, Müslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507
(413) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramında önce namazı kıldırır sonra namazın ardından hutbe irad ederdi.”
Buhari 920, İbni Hibban 2826, Ahmed 5667, İbni Huzeyme 1443
(414) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer bayram namazlarının ikisini de hutbeden önce kıldırıyorlardı.”
Buhari 922, Müslim 888/8, Nesei 1563, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1276, Begavi 1101, İbni Hibban 2826, Ahmed 2/12, İbni Ebi Şeybe 2/75, Beyhaki 3/296, Albânî İrva 645
(5) Bayram Namazının İki Rekât Oluşu
(415) Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Akşam hariç yolculuk namazı iki rekâttir; Ramazan ve Kurban Bayramı namazları iki rekâttır; Nebiniz Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diliyle noksansız tamamdır.”
Nesei 1419, İbni Mace 1064, İbni Ebi Şeybe 2/93/1, İbni Huzeyme 1425, Ahmed 1/37, Albânî İrva 638
(416) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü musallaya çıktı, iki rekât bayram namazını kıldırdı. Ondan önce ve sonra başka namaz kılmadı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yanında Bilâl de vardı.”
Buhari 944, Müslim 884/13, Ebu Davud 1159, Nesei 1586, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Darimi 1/376, İbni Mace 1291, İbnu’l-Carud 261, İbni Hibban 2818, İbni Ebi Şeybe 2/82/2, Tayalisi 2637, Beyhaki 3/302, Ahmed 1/355, Albânî İrva 631
(6) Bayram Namazlarında Sütre
(417) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Ramazan ve Kurban bayramı günleri musallada Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in önüne bir harbe sütre yapılır sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona doğru namaz kılardı.”
Buhari 930, Müslim 501/245, Ebu Avane 2/48, Ebu Davud 687, Nesei 746, İbni Mace 1305, Begavi 2/449, Beyhaki 2/269, İbni Hibban 2377, İbni Huzeyfe 798, Ahmed 2/13
(7) Bayram Namazının Tekbirleri
(418) Abdullah bin Amr (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Ramazan bayramında tekbir getirmek birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş keredir. Kıraat her iki rekâtte de tekbirlerden sonradır’ buyurdu.”
Ebu Davud 1151, İbni Mace 1278, İbnu’l-Carud 262, Darekutni 2/48, Beyhaki 3/285, Ahmed 2/180, Albânî İrva 3/108
(419) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban Bayramı namazlarında ruku tekbirleri dışında birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş kere tekbir alırdı.”
Ebu Davud 1149, 1150, İbni Mace 1280, Darekutni 2/46, Hâkim 1/298, Beyhaki 3/286287, Ahmed 6/70, Albânî İrva 3/107
(420) Âtâ şöyle dedi:
“Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) bayram namazının ilk rekâtında iftitah tekbiri ile yedi tekbir alırdı. Diğerinde ruku tekbiriyle altı tekbir alırdı. O tekbirlerin hepsi de kıraatten önce idi.”
İbni Ebi Şeybe, Firyabi Ahkamu’l-İdeyn 1/136, Albânî İrva 3/111
(8) Bayram Namazının Kıraati
Not: Bayram namazlarında kıraatin cehri olacağına dair sahih ve sarih bir hadis gelmemiştir. Bu mevzuda gelen hadisler çok zayıf olup delil olmamaktadır. Ancak sahabelerin Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bayram namazlarında okuduğu sureleri nakletmeleri ve sahabeden günümüze kadar insanların bayram namazlarında kıraati cehri yapmaları Onun bu sureleri açıktan okuduğuna delalet etmektedir.
(421) Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında:
‘Sebbihisme Rabbike’l-A’lâ’ ve ‘Hel Etâke Hadîsu’l-Gaşiye’ ayetleriyle başlayan sureleri okuyordu.”
Ahmed 5/7, İbni Ebi Şeybe 2/81/3, Beyhaki 3/294, Tabarani Mucemu’l-Kebir 6774, Albânî İrva 644
(422) Ebi Vakidu’l-Leysî (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) bana Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bayram günlerinde bayram namazında ne okuduğunu sordu.
Ona:
‘İkterebessâatu Venşekka’l-Kamer ve Kâf’ surelerini okurdu dedim.”
Müslim 891/15, Malik 1/180, Ebu Davud 1154, Nesei 1566, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1282, İbni Ebi Şeybe 2/81, Beyhaki 3294, Ahmed 5/217, Albânî İrva 3/118
(9) Bayram Namazında Hutbe
(423) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan önce ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra Bilâl’e yaslanarak ayaküstü durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir, O’na itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi.
Onlara da vaaz ve nasihat etti ve:
−‘Sadaka verin, zira siz kadınların çoğu cehennem kütüğüdür!’ buyurdu.
Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp:
−Ya Rasulallah! Niçin? dedi.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Çünkü siz halinizden çok şikâyet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankörlük edersiniz!’ buyurdu.
Bunun üzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. Bilâl’in elbisesinin içine küpelerini ve yüzüklerini atıyorlardı.”
Müslim 885/4, Darekutni 2/47/16, Ahmed 3/314, Albânî İrva 3/99
(424) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramı günlerinde musallaya çıkardı. Orada önce namazla başlardı. Namazı kıldırıp selamı verince cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yönünü dönerdi. Şayet kendisinin bir müfreze gönderme ihtiyacı olursa bunu insanlara söylerdi. Veya başka bir şeye ihtiyacı olursa onu insanlara emrederdi.
Hutbesinde:
‘Sadaka verin! Sadaka verin! Sadaka verin!’ buyururdu.
En çok sadaka verenler de kadınlar olurdu. Ondan sonra musalladan eve dönerdi. İnsanlar hep böyle amel etmeye devam ettiler. Derken Mervan bin Hakem Medine’ye vali oldu. Ben Mervan ile yan yana yürüyerek çıktım ve musallaya geldik. Musallaya vardığımızda baktım ki, Kesir bin Salt oraya çamur ve kerpiçten bir minber yapmış. Derken Mervan’ın eli benim elimi çekiyor. O beni minbere doğru ben de onu namaza doğru çekiyordum.
Bu durumu görünce ona:
−İşe namaz ile başlama nerede kaldı dedim.
Mervan:
−Hayır, öyle değil, ey Ebu Saîd! Senin o bildiğin terk olundu dedi.
Ben de:
−Hiç de öyle değil! Nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim bildiğimden daha hayırlı bir şey yapamazsınız dedim. Ebu Saîd bu sözünü üç kere söyledikten sonra dönüp gitmiştir.”
Müslim 889/9, Buhari 918, Nesei 1575, Beyhaki 3/297, Begavi 1099, Ebu Yağla 1343, Abdurrezzak 5634, Hakim 1101, Ahmed 3/36, Albânî İrva 630
(425) Abdullah bin es-Sâib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını bitirince:
‘Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbede hazır olmak isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir’ buyurdu.”
Ebu Davud 1155, Nesei 1570, İbni Mace 1290, İbnu’l-Carud 264, İbni Huzeyme 1462, Darekutni 2/50, Hakim 1/295, Beyhaki 3/301, Albânî İrva 629
(10) Bayram Gününün Adabı
(426) Nafi şöyle dedi:
“Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan Bayramı günü musallaya gitmeden önce gusül abdesti alırdı.”
Malik 1/177/2, Abdurrezzak 5753, İbni Ebi Şeybe 2/86/3, Begavi 2/167
(427) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Şüphesiz ki ben Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı için gusül abdesti alırım.”
Abdurrezzak 5756, İbni Ebi Şeybe 2/86/4
(428) İbni Bureyde babasından rivayet ederek şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü bir şey yemeden namaza çıkmazdı. Kurban Bayramı günü ise evine dönene kadar bir şey yemezdi.”
İbnu’l-Munzir Evsad 2106, İbni Huzeyme 1426, İbni Mace 1756, İbni Hibban 2812, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Hakim 1088, Ahmed 5/360
(429) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü bayram namazına gitmeden önce mutlaka birkaç tane hurma yerdi.”
Tabarani Mucemu’l-Kebir 2039, İbni Hibban 2814, Hâkim 1089, Albânî Cami 5865
(430) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü bayram namazına herhangi bir yoldan çıktığı vakit yolunu değiştirerek o yoldan başka bir yoldan evine dönerdi.”
Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Ebu Davud 1156, Hakim 1/296, İbni Mace 1299, Begavi 1108, İbni Huzeyme 1468, İbni Hibban 2815, Beyhaki 3/308, Darimi 1/378, Ahmed 2/338, Albânî 3/105 İrva,
(431) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü namaza çıktığı vakit dönüşte gittiği yola muhalefet eder başka yoldan dönerdi.”
Buhari 941, Albânî İrva 637
(432) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle haber verdi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü evinden çıktığı andan musallaya gelinceye kadar tekbir getirirdi.”
Darekutni 2/44/, Hâkim 1105, Beyhaki 3/298
(433) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan ve Kurban Bayramı günü musallaya giderken oraya varıncaya kadar tekbir getirir ve onu açıktan söylerdi. Sonra orada imam gelinceye kadar tekbir getirmeye devam ederdi.
İbni Ebi Şeybe 2/70/1, Darekutni 2/45/8, Albânî İrva 650
(434) Abdullah ibni Mesud (Radiyallahu Anh)’ın teşrik günlerinin tekbirleri şu sözlerle sabittir. O teşrik günlerinde şöyle tekbir getiriyordu:
“Allah-u Ekber, Allah-u Ekber, Lailahe İllallah-u Vallah-u Ekber Allah-u Ekber Velillahilhamd.”
İbni Ebi Şeybe 2/7374, Beyhaki 3/315, Albânî İrva 3/125
(435) Ali bin Ebi Talib (Radiyallahu Anh) Arefe günü sabah namazından sonra teşrik günlerinin son günü ikindi namazına kadar tekbir getirirdi. Son günün ikindi namazının akabinde de yine tekbir getirirdi.”
İbni Ebi Şeybe 2/72/1, Beyhaki 3/314, Albânî İrva 3/125
(436) Abdullah ibni Ömer ve Ebu Hureyre (Radiyallahu Anhum) Teşrik günlerinde Zilhicce ayının 10-11-12-13’de Pazar yerlerine gider, tekbir getirirlerdi. İnsanlar da onların tekbirlerine iştirak ederek tekbir getirirlerdi.”
Buhari Ta’lîkan 926
(11) Bayram ve Cuma Aynı Güne Denk Gelirse Ne Yapılır?
(437) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu gününüzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse için bayram namazı Cuma namazına bedel olarak yeter. Fakat biz Cumayı da kılacağız inşaallah’ buyurdu.”
Ebu Davud 1073, İbni Mace 1311, 1312, Hakim 1064, Albânî Cami 4365
(12) Kurbanın Namazdan Önce Kesilmesinin Nehyi!
(438) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim bayram namazından önce kurbanını kesti ise onu tekrar etsin!’ dedi.
Bunun üzerine bir adam ayağa kalktı ve:
−Bu gün et yemek arzulanan bir gündür dedi. Sonra komşularının fakirliğinden ve ihtiyaçlarından bahsetti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) adamın sözlerini doğrular gibiydi.
O adam:
−Benim yanımda et için kesilecek iki koyundan daha sevgili yaşına girmemiş bir oğlak var dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona oğlağı kurban etmesi için izin verdi.
Enes (Radiyallahu Anh):
‘Ben bu ruhsat ondan başkaları için de geçerli mi? bilmiyorum’ dedi.”
Buhari 916, Müslim 1962/10, Nesei 4408, İbni Mace 3151, Beyhaki 9/277, Ahmed 3/113
(439) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyurdu.”
Buhari 914, Müslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507
(440) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurbanlığını musallada keserdi.”
Buhari 939, Ebu Davud 2811, Nesei 1588, 4378, İbni Mace 3161
(13) Bayram Günlerinde Oruç Tutmanın Nehyi!
(441) Ebu Ubeyd şöyle dedi:
“Ben Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.
Ömer (Radiyallahu Anh) hutbede:
Bu iki bayram günleri varya Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu günlerde oruç tutmayı nehyetti! Birincisi oruçtan çıktığınız ramazan bayramınızın günü, diğeriyse kestiğiniz kurbanlarınızın etinden yediğiniz gündür.”
Buhari 1853, Müslim 1137/138, Malik 1/178, Ebu Davud 2416, Tirmizi 771, İbni Mace 1722, Beyhaki 4/297
(442) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü oruç tutmayı yasakladı!”
Buhari 1854, Müslim 1138/141, Ebu Davud 2417, Tirmizi 772, İbni Mace 1721, Darimi 2/20, Beyhaki 4/430, Begavi el-Mesâbîh1462, İbni Ebi Şeybe 2/515, Tayalisi 2242, Ahmed 3/7
(405) Amre bin Revaha (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bayram namazlarında her izar sahibi kimsenin musallaya çıkması vacibdir!’ buyurdu.”
Ahmed 27082, Ebu Nuym el-Hilye 7/163, Tayalisi 1622, Beyhaki 3//306, Albânî Cami 7105
(406) Ümmi Atiyye (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban bayramı günlerinde evlenmemiş kızları, hayızlı genç kadınları, perde ehli kadınları musallaya çıkarmamızı bize emrederdi. Hayızlı kadınlar namazdan uzak durur, hayır ve Müslümanların dualarını müşahede eder onlara iştirak ederler dedi.
Ben:
−Ya Rasulallah! Herhangi birimizin cilbabı olmayabiliyor? dedim.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Din kardeşi kendinin cilbabından birini ona giydirsin!’ buyurdu.”
Müslim 890/12, Buhari 936, Ebu Davud 1136, Nesei 1557, İbni Mace 1307, Darimi 1/377, Ahmed 5/84, 85
(407) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kızlarına ve eşlerine bayram namazlarında musallaya çıkmalarını emrederdi.”
Ahmed 2054, Tayalisi 1622, İbni Ebi Şeybe 2/87/1, Albânî Cami 4888
(408) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bir Ramazan veya Kurban Bayramı günü ben, Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber musallaya çıktım. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını kıldırdı sonra hutbe okudu...”
Not: Bu hadisle kast edilen, çocukların da bayram namazlarına iştirak etmesinin meşruluğudur. Çünkü Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) o zaman çok küçük çocuktu.
Buhari 932, Müslim 884/2, Humeydi 476, Ebu Davud 1142, Nesei 1568, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1273, Begavi 1102, İbni Huzeyme 1437, İbni Hibban 2824, Ahmed 1/242
(2) Bayram Namazının Vakti
(409) Yezid bin Humeyr Er-Rahabiy şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in ashabından Abdullah bin Busr (Radiyallahu Anh) insanlarla birlikte Ramazan veya Kurban Bayramı günü musallaya çıktı.
İmamın bayram namazını geciktirmesini redderek şöyle dedi:
−Şüphesiz ki bizler şu saatte bayram namazını bitirmiştik. Bu namazı bitirme vakti kerahet vaktinin geçtiği ve nafile kılmanın mubah olduğu zamandır.”
Ebu Davud 1135, İbni Mace 1317, Hakim 1/295, Beyhaki 2/282, Albânî 3/101
(3) Bayram Namazı İçin Ezan ve Kamet Yoktur!
(410) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben, Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile her iki bayram namazını ezansız ve kametsiz olarak sadece bir kere veya iki kere kılmadım birçok defa kıldım.”
Müslim 887/7, Ebu Davud 1148, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Ebi Şeybe 2/74/1, Begavi 1100, Ahmed 5/9198, İbni Hibban 2819
(411) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber namazda hazır bulundum. Hutbeden önce ezansız ve kametsiz olarak namaza başladı.”
Müslim 885/4, Ebu Davud 1141, Nesei 1574, Darimi 1/375, İbni Huzeyme 2/356, Beyhaki 3/296, Ahmed 3/318
(4) Bayram Namazı Hutbeden Öncedir
(412) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ben Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
−‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyuruyordu.”
Buhari 914, Müslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507
(413) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramında önce namazı kıldırır sonra namazın ardından hutbe irad ederdi.”
Buhari 920, İbni Hibban 2826, Ahmed 5667, İbni Huzeyme 1443
(414) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ebu Bekir ve Ömer bayram namazlarının ikisini de hutbeden önce kıldırıyorlardı.”
Buhari 922, Müslim 888/8, Nesei 1563, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1276, Begavi 1101, İbni Hibban 2826, Ahmed 2/12, İbni Ebi Şeybe 2/75, Beyhaki 3/296, Albânî İrva 645
(5) Bayram Namazının İki Rekât Oluşu
(415) Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Akşam hariç yolculuk namazı iki rekâttir; Ramazan ve Kurban Bayramı namazları iki rekâttır; Nebiniz Muhammed (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in diliyle noksansız tamamdır.”
Nesei 1419, İbni Mace 1064, İbni Ebi Şeybe 2/93/1, İbni Huzeyme 1425, Ahmed 1/37, Albânî İrva 638
(416) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü musallaya çıktı, iki rekât bayram namazını kıldırdı. Ondan önce ve sonra başka namaz kılmadı. Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) yanında Bilâl de vardı.”
Buhari 944, Müslim 884/13, Ebu Davud 1159, Nesei 1586, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Darimi 1/376, İbni Mace 1291, İbnu’l-Carud 261, İbni Hibban 2818, İbni Ebi Şeybe 2/82/2, Tayalisi 2637, Beyhaki 3/302, Ahmed 1/355, Albânî İrva 631
(6) Bayram Namazlarında Sütre
(417) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Ramazan ve Kurban bayramı günleri musallada Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in önüne bir harbe sütre yapılır sonra Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona doğru namaz kılardı.”
Buhari 930, Müslim 501/245, Ebu Avane 2/48, Ebu Davud 687, Nesei 746, İbni Mace 1305, Begavi 2/449, Beyhaki 2/269, İbni Hibban 2377, İbni Huzeyfe 798, Ahmed 2/13
(7) Bayram Namazının Tekbirleri
(418) Abdullah bin Amr (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Ramazan bayramında tekbir getirmek birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş keredir. Kıraat her iki rekâtte de tekbirlerden sonradır’ buyurdu.”
Ebu Davud 1151, İbni Mace 1278, İbnu’l-Carud 262, Darekutni 2/48, Beyhaki 3/285, Ahmed 2/180, Albânî İrva 3/108
(419) Aişe (Radiyallahu Anha) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan ve Kurban Bayramı namazlarında ruku tekbirleri dışında birinci rekâtte yedi, ikinci rekâtte beş kere tekbir alırdı.”
Ebu Davud 1149, 1150, İbni Mace 1280, Darekutni 2/46, Hâkim 1/298, Beyhaki 3/286287, Ahmed 6/70, Albânî İrva 3/107
(420) Âtâ şöyle dedi:
“Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) bayram namazının ilk rekâtında iftitah tekbiri ile yedi tekbir alırdı. Diğerinde ruku tekbiriyle altı tekbir alırdı. O tekbirlerin hepsi de kıraatten önce idi.”
İbni Ebi Şeybe, Firyabi Ahkamu’l-İdeyn 1/136, Albânî İrva 3/111
(8) Bayram Namazının Kıraati
Not: Bayram namazlarında kıraatin cehri olacağına dair sahih ve sarih bir hadis gelmemiştir. Bu mevzuda gelen hadisler çok zayıf olup delil olmamaktadır. Ancak sahabelerin Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’den bayram namazlarında okuduğu sureleri nakletmeleri ve sahabeden günümüze kadar insanların bayram namazlarında kıraati cehri yapmaları Onun bu sureleri açıktan okuduğuna delalet etmektedir.
(421) Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazlarında:
‘Sebbihisme Rabbike’l-A’lâ’ ve ‘Hel Etâke Hadîsu’l-Gaşiye’ ayetleriyle başlayan sureleri okuyordu.”
Ahmed 5/7, İbni Ebi Şeybe 2/81/3, Beyhaki 3/294, Tabarani Mucemu’l-Kebir 6774, Albânî İrva 644
(422) Ebi Vakidu’l-Leysî (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) bana Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’in bayram günlerinde bayram namazında ne okuduğunu sordu.
Ona:
‘İkterebessâatu Venşekka’l-Kamer ve Kâf’ surelerini okurdu dedim.”
Müslim 891/15, Malik 1/180, Ebu Davud 1154, Nesei 1566, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", İbni Mace 1282, İbni Ebi Şeybe 2/81, Beyhaki 3294, Ahmed 5/217, Albânî İrva 3/118
(9) Bayram Namazında Hutbe
(423) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Bayram günü Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile namazda beraberdim. Hutbe okumadan önce ezansız ve kametsiz namaza başladı. Sonra Bilâl’e yaslanarak ayaküstü durup Allah’a karşı takvalı olmayı emir, O’na itaatli olmaya teşvik ederek halka vaaz ve nasihatte bulundu. Sonra kadınların olduğu yere geldi.
Onlara da vaaz ve nasihat etti ve:
−‘Sadaka verin, zira siz kadınların çoğu cehennem kütüğüdür!’ buyurdu.
Kadınların en hayırlılarından yanakları kırmızı olan bir kadın ayağa kalkıp:
−Ya Rasulallah! Niçin? dedi.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
−‘Çünkü siz halinizden çok şikâyet eder, kocalarınızın ihsanına karşı nankörlük edersiniz!’ buyurdu.
Bunun üzerine kadınlar kendi ziynet eşyalarını tasadduk etmeye başladılar. Bilâl’in elbisesinin içine küpelerini ve yüzüklerini atıyorlardı.”
Müslim 885/4, Darekutni 2/47/16, Ahmed 3/314, Albânî İrva 3/99
(424) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Kurban ve Ramazan Bayramı günlerinde musallaya çıkardı. Orada önce namazla başlardı. Namazı kıldırıp selamı verince cemaat namaz kıldığı yerde otururken ayağa kalkar ve onlara yönünü dönerdi. Şayet kendisinin bir müfreze gönderme ihtiyacı olursa bunu insanlara söylerdi. Veya başka bir şeye ihtiyacı olursa onu insanlara emrederdi.
Hutbesinde:
‘Sadaka verin! Sadaka verin! Sadaka verin!’ buyururdu.
En çok sadaka verenler de kadınlar olurdu. Ondan sonra musalladan eve dönerdi. İnsanlar hep böyle amel etmeye devam ettiler. Derken Mervan bin Hakem Medine’ye vali oldu. Ben Mervan ile yan yana yürüyerek çıktım ve musallaya geldik. Musallaya vardığımızda baktım ki, Kesir bin Salt oraya çamur ve kerpiçten bir minber yapmış. Derken Mervan’ın eli benim elimi çekiyor. O beni minbere doğru ben de onu namaza doğru çekiyordum.
Bu durumu görünce ona:
−İşe namaz ile başlama nerede kaldı dedim.
Mervan:
−Hayır, öyle değil, ey Ebu Saîd! Senin o bildiğin terk olundu dedi.
Ben de:
−Hiç de öyle değil! Nefsim elinde olan Allah’a yemin ederim ki, benim bildiğimden daha hayırlı bir şey yapamazsınız dedim. Ebu Saîd bu sözünü üç kere söyledikten sonra dönüp gitmiştir.”
Müslim 889/9, Buhari 918, Nesei 1575, Beyhaki 3/297, Begavi 1099, Ebu Yağla 1343, Abdurrezzak 5634, Hakim 1101, Ahmed 3/36, Albânî İrva 630
(425) Abdullah bin es-Sâib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.
Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram namazını bitirince:
‘Biz şimdi hutbe okuyacağız, hutbede hazır olmak isteyen otursun. Kim de gitmek isterse o gidebilir’ buyurdu.”
Ebu Davud 1155, Nesei 1570, İbni Mace 1290, İbnu’l-Carud 264, İbni Huzeyme 1462, Darekutni 2/50, Hakim 1/295, Beyhaki 3/301, Albânî İrva 629
(10) Bayram Gününün Adabı
(426) Nafi şöyle dedi:
“Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan Bayramı günü musallaya gitmeden önce gusül abdesti alırdı.”
Malik 1/177/2, Abdurrezzak 5753, İbni Ebi Şeybe 2/86/3, Begavi 2/167
(427) Abdullah ibni Abbas (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Şüphesiz ki ben Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı için gusül abdesti alırım.”
Abdurrezzak 5756, İbni Ebi Şeybe 2/86/4
(428) İbni Bureyde babasından rivayet ederek şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü bir şey yemeden namaza çıkmazdı. Kurban Bayramı günü ise evine dönene kadar bir şey yemezdi.”
İbnu’l-Munzir Evsad 2106, İbni Huzeyme 1426, İbni Mace 1756, İbni Hibban 2812, Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Hakim 1088, Ahmed 5/360
(429) Cabir bin Semure (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü bayram namazına gitmeden önce mutlaka birkaç tane hurma yerdi.”
Tabarani Mucemu’l-Kebir 2039, İbni Hibban 2814, Hâkim 1089, Albânî Cami 5865
(430) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) den şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü bayram namazına herhangi bir yoldan çıktığı vakit yolunu değiştirerek o yoldan başka bir yoldan evine dönerdi.”
Tirmizi ""İletişim Bilgisi Vermek Yasak"", Ebu Davud 1156, Hakim 1/296, İbni Mace 1299, Begavi 1108, İbni Huzeyme 1468, İbni Hibban 2815, Beyhaki 3/308, Darimi 1/378, Ahmed 2/338, Albânî 3/105 İrva,
(431) Cabir bin Abdullah (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bayram günü namaza çıktığı vakit dönüşte gittiği yola muhalefet eder başka yoldan dönerdi.”
Buhari 941, Albânî İrva 637
(432) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle haber verdi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü evinden çıktığı andan musallaya gelinceye kadar tekbir getirirdi.”
Darekutni 2/44/, Hâkim 1105, Beyhaki 3/298
(433) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) Ramazan ve Kurban Bayramı günü musallaya giderken oraya varıncaya kadar tekbir getirir ve onu açıktan söylerdi. Sonra orada imam gelinceye kadar tekbir getirmeye devam ederdi.
İbni Ebi Şeybe 2/70/1, Darekutni 2/45/8, Albânî İrva 650
(434) Abdullah ibni Mesud (Radiyallahu Anh)’ın teşrik günlerinin tekbirleri şu sözlerle sabittir. O teşrik günlerinde şöyle tekbir getiriyordu:
“Allah-u Ekber, Allah-u Ekber, Lailahe İllallah-u Vallah-u Ekber Allah-u Ekber Velillahilhamd.”
İbni Ebi Şeybe 2/7374, Beyhaki 3/315, Albânî İrva 3/125
(435) Ali bin Ebi Talib (Radiyallahu Anh) Arefe günü sabah namazından sonra teşrik günlerinin son günü ikindi namazına kadar tekbir getirirdi. Son günün ikindi namazının akabinde de yine tekbir getirirdi.”
İbni Ebi Şeybe 2/72/1, Beyhaki 3/314, Albânî İrva 3/125
(436) Abdullah ibni Ömer ve Ebu Hureyre (Radiyallahu Anhum) Teşrik günlerinde Zilhicce ayının 10-11-12-13’de Pazar yerlerine gider, tekbir getirirlerdi. İnsanlar da onların tekbirlerine iştirak ederek tekbir getirirlerdi.”
Buhari Ta’lîkan 926
(11) Bayram ve Cuma Aynı Güne Denk Gelirse Ne Yapılır?
(437) Ebu Hureyre (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Bu gününüzde iki bayram birleşti. Dileyen kimse için bayram namazı Cuma namazına bedel olarak yeter. Fakat biz Cumayı da kılacağız inşaallah’ buyurdu.”
Ebu Davud 1073, İbni Mace 1311, 1312, Hakim 1064, Albânî Cami 4365
(12) Kurbanın Namazdan Önce Kesilmesinin Nehyi!
(438) Enes (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
‘Herkim bayram namazından önce kurbanını kesti ise onu tekrar etsin!’ dedi.
Bunun üzerine bir adam ayağa kalktı ve:
−Bu gün et yemek arzulanan bir gündür dedi. Sonra komşularının fakirliğinden ve ihtiyaçlarından bahsetti. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) adamın sözlerini doğrular gibiydi.
O adam:
−Benim yanımda et için kesilecek iki koyundan daha sevgili yaşına girmemiş bir oğlak var dedi. Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) ona oğlağı kurban etmesi için izin verdi.
Enes (Radiyallahu Anh):
‘Ben bu ruhsat ondan başkaları için de geçerli mi? bilmiyorum’ dedi.”
Buhari 916, Müslim 1962/10, Nesei 4408, İbni Mace 3151, Beyhaki 9/277, Ahmed 3/113
(439) Bera bin Azib (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)’i hutbe okurken işittim:
‘Bu günümüzde yapacağımız ilk şey namaz kılmamızdır. Sonra dönüp kurban kesmemizdir. Herkim böyle yaparsa bizim sünnetimize uygun hareket etmiş olur’ buyurdu.”
Buhari 914, Müslim 1961/7, Nesei 1562, İbni Hibban 5907, Ebu Davud 2800, Ahmed 18507
(440) Abdullah ibni Ömer (Radiyallahu Anhuma) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) kurbanlığını musallada keserdi.”
Buhari 939, Ebu Davud 2811, Nesei 1588, 4378, İbni Mace 3161
(13) Bayram Günlerinde Oruç Tutmanın Nehyi!
(441) Ebu Ubeyd şöyle dedi:
“Ben Ömer bin el-Hattab (Radiyallahu Anh) ile beraber bayram namazında hazır bulundum.
Ömer (Radiyallahu Anh) hutbede:
Bu iki bayram günleri varya Rasulullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) bu günlerde oruç tutmayı nehyetti! Birincisi oruçtan çıktığınız ramazan bayramınızın günü, diğeriyse kestiğiniz kurbanlarınızın etinden yediğiniz gündür.”
Buhari 1853, Müslim 1137/138, Malik 1/178, Ebu Davud 2416, Tirmizi 771, İbni Mace 1722, Beyhaki 4/297
(442) Ebu Saîd el-Hudri (Radiyallahu Anh) şöyle dedi:
“Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem) Ramazan Bayramı günü oruç tutmayı yasakladı!”
Buhari 1854, Müslim 1138/141, Ebu Davud 2417, Tirmizi 772, İbni Mace 1721, Darimi 2/20, Beyhaki 4/430, Begavi el-Mesâbîh1462, İbni Ebi Şeybe 2/515, Tayalisi 2242, Ahmed 3/7
