YILANLAR VE YILAN SOKMASI: Dünyanın çeşitli coğrafi bölgelerinde yaklaşık 3500 çeşit yılan yaşamaktadır. Bunlardan yaklaşık 350 çeşidinin zehirli olduğu saptanmıştır. Ülkemizde her yıl kaç kişinin yılanlar tarafından sokulduğuna ve bunların kaçının öldüğüne ilişkin bir bilgimiz olmadığından, bu konuda başka ülkelerden bazı bilgiler ileteceğiz: Amerika Birleşik Devletlerinde her yıl yaklaşık 8000 kişi, zehirli yılanlar tarafından sokulmaktadır. Bunların da yaklaşık 20 kişisi ölmektedir. Birçok Avrupa ülkesindeyse, yılan sokması sonucu görülen ölümlerin sayısı 35 yılda bir kişi kadardır. Buna karşılık Brezilya, Birmanya gibi ülkelerde yılda yaklaşık 2.000 kişi zehirli yılanların sokması sonucu ölmektedir. Tüm dünyada ise zehirli yılanların sokması sonucu her yıl yaklaşık 35.000 kişinin öldüğü saptanmıştır.
Zehirli yılanları çok kısa olarak şöyle sayabiliriz:
1) Hidrofida grubu: Su yılanlarıdır.
2) Kolubrida grubu: Afrika kıtasında yaşarlar.
3) Elpida grubu: Kobra ve koral yılanları. Avrupa kıtası dışındaki kıtalarda yaşarlar.
4) Viperida grubu: Engerek yılanı. Amerika kıtası dışında her kıtada yaşarlar.
5) Krotalida (Pit vipers) grubu: a) Çıngıraklı yılanlar, b} Kupırheds ve Katınmauts yılanları (Copperheads, Cottonmouths).
Zehirli yılanları zehirsizlerinden ayırmak oldukça kolaydır.
Bu farkları şöyle özetleyebiliriz:
1) Zehirli yılanlarda Fani denilen ve içinden zehir akıttıkları üst çeneye tutunmuş bir çift uzun zehir dişi bulunur. Zehirsiz yılanlarda bu zehir dişleri bulunmaz.
2) Zehirli yılanların gözbebeği elips biçimindedir. Zehirsiz yılanlarınla İse yuvarlaktır.
3) Krotalida {Pit vipers} grubundaki yılanların burun delikleriyle gözleri arasındaki bölgede Pit denilen bir organcık bulunur. Bu organ ısıya duyarlı bir organdır.
4) Zehirli yılanlar, kuyruklarının karın yüzüne bakılarak da tanınabilir. Çıngiraldı yılanların kuyruk ucunda çıngırak organı görülür. Bu organ zehirsiz yılanlarda yoktur. Zehirli yılanların kuyruklarının karnı yüzündeki pullar, tek sıra yaptıktan sonra en uca doğru çift sıra yaparlar. Oysa zehirsiz yılanların kuyruklarının karın yüzündeki pulları her zaman çift sıralıdır.
Yılan sokmalarının belirtileri nelerdir?
Lokal ve genel belirtiler verir :
Bölgede morluk, iltihaplanma (1-2 hafta sürer)
Kusma, karın arısı, ishal gibi sindirim bozuklukları
Aşırı susuzluk
Şok,kanama
Psikolojik bozukluklar
Kalpte ritim bozukluğu, baş ağrısı ve solunum düzensizliği
Yılan sokmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır,
Yara su ile yıkanır,
Yaraya yakın bölgede baskı yapabilecek eşyalar (yüzük, bilezik vb.) çıkarılır,
Yasa baş ve boyunda ise yara çevresine baskı uygulanır,
Kol ve bacaklarda ise yara üstünden dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır (Turnike uygulanmaz),
Yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz (yara emilmez),
Yaşamsal bulgular izlenir,
Tıbbi yardım istenir (Acil Sağlık 112).
1) Hidrofida grubu: Su yılanlarıdır.
2) Kolubrida grubu: Afrika kıtasında yaşarlar.
3) Elpida grubu: Kobra ve koral yılanları. Avrupa kıtası dışındaki kıtalarda yaşarlar.
4) Viperida grubu: Engerek yılanı. Amerika kıtası dışında her kıtada yaşarlar.
5) Krotalida (Pit vipers) grubu: a) Çıngıraklı yılanlar, b} Kupırheds ve Katınmauts yılanları (Copperheads, Cottonmouths).
Zehirli yılanları zehirsizlerinden ayırmak oldukça kolaydır.
Bu farkları şöyle özetleyebiliriz:
1) Zehirli yılanlarda Fani denilen ve içinden zehir akıttıkları üst çeneye tutunmuş bir çift uzun zehir dişi bulunur. Zehirsiz yılanlarda bu zehir dişleri bulunmaz.
2) Zehirli yılanların gözbebeği elips biçimindedir. Zehirsiz yılanlarınla İse yuvarlaktır.
3) Krotalida {Pit vipers} grubundaki yılanların burun delikleriyle gözleri arasındaki bölgede Pit denilen bir organcık bulunur. Bu organ ısıya duyarlı bir organdır.
4) Zehirli yılanlar, kuyruklarının karın yüzüne bakılarak da tanınabilir. Çıngiraldı yılanların kuyruk ucunda çıngırak organı görülür. Bu organ zehirsiz yılanlarda yoktur. Zehirli yılanların kuyruklarının karnı yüzündeki pullar, tek sıra yaptıktan sonra en uca doğru çift sıra yaparlar. Oysa zehirsiz yılanların kuyruklarının karın yüzündeki pulları her zaman çift sıralıdır.
Yılan sokmalarının belirtileri nelerdir?
Lokal ve genel belirtiler verir :
Bölgede morluk, iltihaplanma (1-2 hafta sürer)
Kusma, karın arısı, ishal gibi sindirim bozuklukları
Aşırı susuzluk
Şok,kanama
Psikolojik bozukluklar
Kalpte ritim bozukluğu, baş ağrısı ve solunum düzensizliği
Yılan sokmalarında ilkyardım nasıl olmalıdır?
Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır,
Yara su ile yıkanır,
Yaraya yakın bölgede baskı yapabilecek eşyalar (yüzük, bilezik vb.) çıkarılır,
Yasa baş ve boyunda ise yara çevresine baskı uygulanır,
Kol ve bacaklarda ise yara üstünden dolaşımı engellemeyecek şekilde bandaj uygulanır (Turnike uygulanmaz),
Yara üzerine herhangi bir girişimde bulunulmaz (yara emilmez),
Yaşamsal bulgular izlenir,
Tıbbi yardım istenir (Acil Sağlık 112).